So sánh vua cờ vua và tướng cờ Việt

Vua cờ vua và tướng cờ Việt có nước đi giống nhau, nhưng do bàn cờ, quân cờ và luật chơi của hai loại cờ này khác nhau nên khả năng bị tấn công và năng lực đào thoát của hai quân cờ này là khác nhau. Ta cùng phân tích sự khác nhau đó ở bên dưới.

1. Vua cờ vua
Do bàn cờ vua hẹp hơn bàn cờ Việt, 8×8 =64 ô so với 10×10 =100 ô, cùng với cờ vua có ba loại quân chủ lực là hậu, xe và tượng là các quân đánh xa (viễn chiến) rất mạnh và cơ động, nên vua cờ vua có khả năng bị tấn công sớm hơn và nhiều hơn. Nhập thành là tư duy thường trực khi khai cuộc. Hậu cờ vua mạnh hơn sĩ cờ Việt rất nhiều.

Cụ thể, chơi cờ vua thì ngay từ lúc khai cuộc, nếu vua chưa được nhập thành thì lúc nào cũng có thể bị tấn công, nên lo nơm nớp. Khẩu quyết của cờ vua là “Xuất đều quân, vua an toàn, tấn công”. Giai đoạn tàn cuộc, vua cờ vua luôn thường trực phải đối diện với các mối đe dọa, đó là các đòn “phế quân đoạt thế” táo bạo của đối phương.

Mã cờ vua tuy là quân cận chiến, nhưng do bàn cờ vua hẹp nên trong điều kiện lí tưởng, mã có thể nhảy hai nước là có thể đe dọa vua đối phương. Trong khi đó, mã cờ Việt ít nhất phải cần đến ba nước, nếu chéo bàn cờ thì phải năm nước, mới đe dọa được vua đối phương. Lưu ý: mã của cờ vua và cờ Việt đi như nhau.

2. Tướng cờ Việt
Do bàn cờ Việt rộng hơn bàn cờ vua, sĩ cờ Việt yếu hơn hậu cờ vua rất nhiều, pháo cờ Việt là quân viến chiến nhưng lại tấn công gián tiếp yếu hơn tượng cờ vua, nên về cơ bản – nếu hai người chơi có lực cờ ngang nhau và họ đều xuất quân bài bản – thì tướng cờ Việt ít bị đe dọa hơn ở hai giai đoạn khai cuộc và trung cuộc.

Khẩu quyết của cờ Việt là đánh chậm và chắc, chú trọng vào những đụng độ cục bộ nhằm tiêu hao dần sinh lực đối phương, rồi cuối cùng mới bao vây chiếu bí tướng đối phương để giành chiến thắng. Tuy vậy, do cờ Việt cũng có ba loại quân viễn chiến (đánh xa), nên nếu một bên có sơ hở, thì bên kia hoàn toàn có thể tấn công thần tốc để giành ưu thế.

Do cờ Việt có luật “Hi sinh cứu chúa”, nên khả năng đào thoát của tướng cờ Việt tốt hơn vua cờ vua. Luật này khiến cho người chơi có ý định “phế quân đoạt thế” phải tính toán rất kĩ trước khi đưa ra quyết định. Luật chơi này còn cho thấy, tướng cờ Việt có uy quyền hơn vua cờ vua. Bởi tướng không chỉ là một loại quân đơn thuần, mà tướng có chân mệnh thiên tử.

Lời kết
Với những phân tích bên trên, chúng ta thấy tướng cờ Việt vừa ít có khả năng bị tấn công hơn, vừa có khả năng đào thoát tốt hơn, lại vừa có uy quyền hơn vua cờ vua. Điều này mới mô tả đúng thực tế chiến  trường chiến tranh trung cổ. Trên chiến trường nhìn chung, không dễ dàng mà có thể đe dọa được chỉ huy tối cao của đối phương.

Sở dĩ cờ Việt có đặc điểm đó là vì tác giả cờ muốn tôn vinh nghệ thuật quân sự Việt Nam. Các cuộc chiến tranh nổi tiếng tầm thế giới của Việt Nam ban đầu đều là quân xâm lược mạnh hơn, muốn đánh thần tốc để tiêu diệt nước Việt Nam, nhưng chúng đều không thành công. Sau đó, khi thời cơ chín muồi, quân Việt quật lại, đánh phản công mạnh mẽ để tiêu diệt đối phương.