Ai có khả năng điều chỉnh?

Con trai tôi mới học xong PTTH, tức 12 năm văn hóa theo quy định về giáo dục của nhà nước. Nó về Hà Nội ở với tôi từ nhà ngoại trên một tỉnh trung du. Hàng năm cháu đều về với tôi vào dịp tết Âm Lịch và kỳ nghỉ hè, nên bố con tôi không có nhiều điều bỡ ngỡ với nhau. Tuy nhiên, lần này tâm thế vẫn khác. Tôi muốn cháu ở với tôi vài năm để tôi định hướng nó theo văn hóa của mình.

Tuy hàng năm đã có nhiều lần ở cùng nhau nhưng vẫn không tránh khỏi sự khác nhau về văn hóa vùng miền và chênh lệch văn hóa do tuổi tác. Tôi cứ nôm na mà gọi trêu cháu như một anh ở trên miền ngược xuống dưới miền xuôi sinh sống. Có nhiều điểm đối với nó là bình thường nhưng lại là”vô lý” theo văn hóa Hà Nội. Ví dụ, ra hay vào nhà cháu không hề đóng cửa. Bởi ở trên trung du người ta không đóng cửa, hàng xóm láng giềng xung quanh biết nhau cả.

1. Hai điều kiện cần của giáo dục
Có hai điều kiện cần để giáo dục trẻ con: 1. Yêu thương chúng và 2. Sống gương mẫu. Điều thứ nhất nói có thừa không, bởi ai chả yêu con của mình. Xin thưa, không thừa bởi có không ít người bỏ con, thậm chí là giết con. Điều thứ hai tôi thấy cũng không hề đơn giản. Rõ ràng, phải yêu con thì mới kiên nhẫn được trước những sai lầm của con. Bởi ai nuôi trẻ con đều hiểu đôi khi chúng có những sai lầm hết sức vô lý. Nó ngớ ngẩn đến mức ta không thể lường được đề mà phòng ngừa.

Sống gương mẫu không phải là điều gì đó to tát. Chỉ là hàng ngày đi làm để kiếm tiền trang trải cho các chi phí của cuộc sống gia đình. Khi đó, đôi khi bạn có ham chơi cờ một chút, uống rượu một chút, hút thuốc một chút, thỉnh thoảng vô lý một chút, nhưng nếu bạn yêu con mình, thì con bạn nó cũng yêu bố rồi chấp nhận và tha thứ cho bố mình, như bạn kiên nhẫn và bao dung với nó mà thôi. Tất nhiên, đừng có cờ bạc, trai gái, nghiệp ngập quá mức đến mất kiểm soát. Bởi đó là câu chuyện rất khác rồi.

2. Ai có khả năng điều chỉnh
Bố và con ai có khả năng điều chỉnh (thay đổi mình) để trở nên tốt hơn, một anh miền xuôi và một anh miền ngược ai có khả năng điều chỉnh, một anh trí thức và một anh nông dân ai có khả năng điều chỉnh, nhà nước và nhân dân ai có khả năng điều chỉnh. Con không được bố mẹ dạy dỗ đúng, làm sao nên người? Nông dân thì làm sao hiểu được các quy luật của tự nhiên và xã hội để nhận ra những điểm hạn chế của mình từ đó mà thay đổi. Người nghèo không được hướng dẫn và hỗ trợ vốn thì làm sao thoát được nghèo.

Cho nên anh là bố anh phải điều chỉnh, anh là trí thức anh phải điều chỉnh, nhà nước phải thay đổi thì mới dẫn dắt được nhân dân đi theo để đất nước phát triển thoát nghèo. Điều chỉnh ở đây không phải là thay đổi mình, mà là thay đổi tâm thế bên trong của mình để sống chung với người vô lý, yêu thương, bao dung, kiên nhẫn mới họ rồi mới từ từ thay đổi được họ. Thời gian không phải là vài tuần, vài tháng mà có khi là vài năm, thậm chí vài chục năm.

Thay lời kết
Tại sao chúng ta kiên nhẫn được với những sai lầm của trẻ con? Đơn giản, bởi vì chúng ta yêu chúng. Khi yêu rồi chúng ta bao dung, từ đó mà có thể kiên nhẫn. Khi bao dung rồi kiên nhẫn thì mới có thể giáo dục và định hướng được. Danh ca John Lenon từng nói: “Cần có tình yêu và chỉ cần có tình yêu là đủ”. Tôi cho rằng đây là câu nói có tính đúc kết cao, cần phải có nhiều trải nghiệm và đào sâu suy nghĩ nhiều mới đúc rút được ra câu đó. Nhiều người đã kiên nhẫn chờ tôi khôn lớn, nên bây giờ tôi cũng phải kiên nhẫn với con mình để tôi trưởng thành.