Kỳ đạo cá nhân luận

Kỳ đạo cá nhân luận là luận giải con đường sự nghiệp của một kỳ thủ. Theo đó, một cá nhân theo nghiệp cờ – chọn con đường kỳ thủ chuyên nghiệp để lập thân, lập nghiệp – thì cần phải làm những việc gì để có được thành công. Cụ thể là cần phải luyện tập, nghiên cứu và thi đấu như thế nào để có được thành tích cao, đoạt huy chương trong các giải đấu.

Trong bài viết “Các yếu tố ảnh hưởng đến phong độ của một kỳ thủ”, tôi có đưa ra bốn yếu tố ảnh hưởng đến phong độ  cờ của một kỳ thì tại một thời điểm (có thể nằm trong giải đấu hay không) đó là: 1. Sức khỏe, 2. Năng lực tính toán, 3. Tâm lý thi đấu và 4. Kinh nghiệm thi đấu. Dưới đây tôi sẽ phân tính, mổ xẻ bài viết này để người đọc đánh giá.

• Trong bốn yếu tố trên, ta thấy có hai yếu tố là: 1. Năng lực tính toán và 2. Tâm lý thi đấu là thuộc về thiên bẩm, tức nằm trong gen nên thuộc về cơ địa của các kỳ thủ do cha mẹ để lại. Có những người sinh ra đã thông minh hay lì lợm hơn những người khác. Yếu tố này qua đào tạo và thực chiến có thể cải thiện được nhưng không nhiều.
• Còn hai yếu tố là: 1. Sức khỏe và 2. Kinh nghiệm thi đấu thì các kỳ thủ có thể kiểm soát được. Tức người có cơ địa thiên phú kém hơn, nhưng nếu chuẩn bị nghiêm túc và chuyên nghiệp có thể giành thắng lợi trước người có cơ địa thiên phú tốt hơn, nhưng chuẩn bị thiếu nghiêm túc và chuyên nghiệp. Thực tế điều này là khá phổ biến.

1. Yếu tố sức khỏe
Yếu tố sức khỏe gồm có sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần. Sức khỏe thể chất là sức khỏe thuộc về thể lực, người ăn ngủ đúng giờ, ăn uống đủ chất, tập thể dục thể thao, giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường quanh mình thì sẽ có sức khỏe tốt hơn, tức có hệ miễn dịch tố hơn, những người không giữ gìn các việc đó.

Sức khỏe tinh thần dựa trên sức khỏe thể chất. Người khỏe mạnh lại tránh xa những thứ làm hại hệ thần kinh như: thức đêm, chất kích thích (ma túy, chè, cà phê, thuốc lá…), đồ uống có ga và có cồn (rượu, bia, nước ngọt…), đặc biệt là khi đến các giải đấu quan trọng, thì luôn có phong độ cao. Lưu ý, trong giải đấu cũng phải tránh các đồ ăn lạ, để tránh bị rối loạn tiêu hóa sẽ bị giảm sức khỏe thể chất.

2. Yếu tố kinh nghiệm thi đấu
Yếu tố kinh nghiệm thi đấu gồm có: 1. Kinh nghiệm phân phối sức khi thi đấu, 2. Kinh nghiệm tính toán trước các hình cờ lạ, 3. Kinh nghiệm ra đòn tâm lý với đối phương và đối phó với các đòn tâm lý của đối phương và cuối cùng quan trọng nhất ;à 4. Kinh nghiệm thực chiến ở ba giai đoạn khai trung tàn cuộc của một ván cờ.

• Kinh nghiệm phân phối sức khi thi đấu là: trong mỗi ván chọn đấu trí nặng về khai cuộc hay tàn cuộc, trong mỗi trận đấu chọn bung sức ở các ván đầu hay các ván cuối. Kinh nghiệm này ở các kỳ thủ là khác nhau và trước mỗi đối thủ mà họ sẽ có các chiến thuật khác nhau.
• Kinh nghiệm tính toán trước các hình cờ lạ sẽ cần đến khi khai cuộc đối phương cố tình đưa ra nước đi lạ để đưa ván cờ vào thế buộc hai bên phải tính toán. Còn giai đoạn trung cuộc của các ván cờ thì nhìn chung là đều khác nhau, bởi cả tỉ tỉ ván cờ, không có ván cờ nào giống ván nào. Phát triển quân theo hướng nào, sử dụng các quân chủ lực nào, thì các kỳ thủ phải cân nhắc và tùy cơ ứng biến.
• Kinh nghiệm về tâm lý thi đấu là những sự hiểu biết về đối thủ để ra các đòn tâm lý với họ, và tất nhiên là đối phó với các đòn tâm lý của họ. Tất cả các lời nói, cử chỉ, hành động của các kỳ thủ khi thi đấu thường là các đòn tâm lý của họ với đối phương và đỡ đòn tâm lý của đối phương với mình. Từ những cái ho, liếc mắt, gõ bàn, nghịch quân, tương tác với trọng tài và đi vệ sinh đều có thể là các đòn tâm lý.
• Cuối cùng và quan trọng nhất là kinh nghiệm thực chiến ở các giai đoạn khai trung tàn cuộc của ván cờ. Theo đó, một kỳ thủ chuyên nghiệp cần nghiên cứu để thuộc hết: 1. Các hình thế khai cuộc và cách đối phó với chúng, 2. Các chiến thuật tấn công và sử dụng quân chủ lực ở giai đoạn trung cuộc, để tạo ra lối đánh biến hóa khó lường. và cuối cùng là 3. Thuộc hết tàn cơ bản để nhanh chóng giành chiến thắng khi chiếm ưu và đối phó tốt khi bị lép vế.

Thay lời kết
Cờ là môn thể thao (trò chơi đối với dân chúng) đối kháng trí tuệ có tính khoa học rất chặt chẽ. Cho nên ở trong các ván cờ, kỳ thủ nào tính toán tốt hơn trong các nước đi, từ nước đầu tiên cho đến nước kết thúc ván cờ, sẽ có cơ hội giành  được chiến thắng cao hơn đối phương của mình. Đây là một thực tế rất hiển nhiên.

Tuy nhiên, để tính toán được trong mọi nước đi, từ đầu đến cuối, trong một ván cờ thì các kỳ thủ cần phải có sức khỏe và sự bền bỉ về thể chất và tinh thần. Để khỏe mạnh bền bỉ thì hàng ngày các kỳ thủ phải ăn uống đủ chất, ăn ngủ đúng giờ, rèn luyện thể chất và đặc biệt là phải lưu ý đến những thứ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mình trong các giải đấu.