Những điều thú vị về ngôn ngữ

Nhân loại bây giờ đã lên đến 7 tỷ người, sinh sống trong hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, trải dài trên năm châu lục và vô cùng đa dạng về văn hóa. Ngoài những giá trị văn hóa vật thể ta có thể nhìn thấy và cầm lấy được như trang phục, trang sức, kiến trúc, tượng đài…, còn có các giá trị văn hóa phi vật thể, trong đó quan trọng là ngôn ngữ. Dưới đây là những điều thú vị về ngôn ngữ của nhân loại.

1. Tổng số ngôn ngữ trên thế giới
Theo báo cáo của Ethnologue, trên thế giới có khoảng hơn 7.000 ngôn ngữ khác nhau. Trong đó có 23 ngôn ngữ được hơn một nửa dân số thế giới sử dụng. Khoảng 65% các ngôn ngữ tập trung ở châu Phi và châu Á, châu Âu là nơi số lượng ngôn ngữ ít nhất. Khoảng 150 đến 200 ngôn ngữ được sử dụng từ một triệu người trở lên. Tuy nhiên, có khoảng gần 50 ngôn ngữ chỉ được duy nhất một người sử dụng.

2. Ngôn ngữ có mất đi không?
Thật đáng buồn, câu trả lời là có, ngôn ngữ có tuyệt chủng. Một ngôn ngữ được xem là mất đi khi người cuối cùng nói được ngôn ngữ ấy chết. Có khoảng 35% ngôn ngữ trên thế giới hiện đang bị báo động là sẽ mất đi vĩnh viễn, nếu không có biện pháp duy trì. Các nhà ngôn ngữ học dự đoán, trong vòng 100 năm tới khoảng 50% ngôn ngữ trên thế giới sẽ mất đi.

3. Chữ viết có từ bao giờ?
Chữ viết là sự mã hóa (viết) âm thanh lên giấy để truyền thông điệp đi xa hoặc lưu lại cho tương lai. Trong khi lịch sử của ngôn ngữ vẫn là một vấn đề chưa thống nhất được của các nhà ngôn ngữ học, thì chữ viết đầu tiên được tìm thấy có tuổi đời khoảng 4,000 năm trước Công Nguyên, trên đất có người Sumer ở miền nam Mesopotamia – miền nam Iraq ngày nay.

4. Cuốn sách được dịch ra nhiều ngôn ngữ nhất
Kinh Thánh là cuốn sách được dịch ra nhiều ngôn ngữ nhất, với tổng số lên đến hơn 2.000 ngôn ngữ khác nhau. Một con số đầy ấn tượng! Còn tác giả có lượng tác phẩm được dịch ra nhiều ngôn ngữ nhất đó là Agatha Christie – một nữ tác gia người Liên hiệp vương quốc Anh.

5. Bảng chữ cái ngắn nhất và dài nhất
Bảng chữ cái dài nhất là bảng chữ cái của ngôn ngữ Khmer, tất nhiên là của người Khmer mà chúng ta vẫn gọi là Campuchia. Theo đó, bảng chữ cái của người Khmer có đến 74 chữ cái (ký tự). Bảng chữ cái ngắn nhất (ít chữ cái nhất) chỉ có với 12 ký tự là bảng chữ cái của người Rotokas. Các ký tự đó là: a, e, g, i, k, o, p , r , s, t, u, v – thuộc hệ chữ Latin.

6. Học thêm một ngôn ngữ khiến bạn thông minh hơn
Sử dụng được nhiều hơn một ngôn ngữ mang đến khá nhiều lợi ích, một trong số đó là giúp cho bộ não trở nên thông minh hơn. Điều này đã được các nhà khoa học chứng minh. Thậm chí, học thêm một ngôn ngữ mới có thể làm chậm quá trình lão hóa của bộ não và giữ cho đầu óc của bạn nhạy bén và linh hoạt hơn. Thật tuyệt!

7. Nước Mỹ không có ngôn ngữ chính thức
Mặc dù phần lớn người Mỹ sử dụng tiếng Anh để giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày, tuy nhiên đây lại không phải là ngôn ngữ chính thức của nước Mỹ. Có đến hơn 300 ngôn ngữ được sử dụng ở khắp các bang của quốc gia này khiến  cho Mỹ là quốc gia vô cùng đa dạng về văn hóa và ngôn ngữ.

8. Tiếng Nga có số người dùng nhiều nhất châu Âu
Tuy là một quốc gia ở đông Âu, nhưng với diện tích rộng và dân số đông đúc, nên tiếng Nga là ngôn ngữ có nhiều người sử dụng nhất châu Âu với khoảng 120 triệu người. Đứng vị trí thứ hai là tiếng Đức, với khoảng 95 triệu người dùng. Tuy vậy, tiếng Đức vẫn được sử dụng rộng rãi hơn ở châu Âu trong lĩnh vực giao thương buôn bán.

9. Tiếng Anh là ngôn ngữ có nhiều từ vựng nhất
Tiếng Anh – ngôn ngữ phổ biến nhất thế giới hiện nay – chính là ngôn ngữ có nhiều từ vựng nhất. Theo thống kê, ngôn ngữ này có khoảng 750.000 từ và các từ mới vẫn được sáng tạo ra liên tục. Theo ước tính, hàng năm có đến 5.400 từ tiếng Anh mới được sáng tạo ra, dù chỉ có khoảng 1.000 từ trong số này được đưa vào sử dụng rộng rãi.

10. Tiếng Quan Thoại là khó học nhất
Chữ Quan Thoại (Mandarin) – chữ viết của người miền bắc và miền tây Trung Quốc – được cho là loại chữ khó học nhất, do bảng chữ cái có rất nhiều các “ký hiệu” khác nhau. Những người Trung Quốc sử dụng loại chữ này trung bình cần nhớ khoảng hơn 8.000 ký hiệu và tối thiểu cần nhớ khoảng 3.000 ký hiệu nếu muốn đọc báo. Về mặt âm, tiếng Quan Thoại còn có bốn thanh điệu phát âm để phân biệt các chữ (tự) với nhau, bởi có rất nhiều âm đọc như nhau nhưng viết khác nhau, tương ứng với các cách viết là nghĩa khác nhau.

Sưu tầm và tổng hợp.