Quyền lực mạng xã hội

Sự việc một số mạng xã hội lớn trên thế giới đóng tài khoản của tổng thống Mỹ Donald Trump chắc hẳn làm nhiều người suy nghĩ. Ông Trump là tổng thống của nước Mỹ, chức vụ mà hiến pháp Mỹ ban cho ông rất nhiều quyền lực, có thể nói là một người đầy quyền lực, nhưng trên mạng xã hội ông cũng chỉ là một công dân bình thường. Không có quyền miễn truy tố gì sất, lơ mơ vi phạm luật là khóa tài khoản liền.

1. Quen với chuyện kiểm duyệt
Không biết cảm giác của ông Trump thế nào, chứ tôi là người phải chịu đựng điều này từ lâu nên thấy bình thường. Từ khoảng hơn 15 năm trước (2005) cho đến giờ, tôi hết bị các diễn đàn cho đến mạng xã hội khóa, cấm, cảnh báo, nhắc nhở… Tôi bị kiểm duyệt quen rồi nên buộc phải cảm thấy bình thường.

Đó không phải chuyện “cháy nhà, vỡ đê” nên không phải vội. Tất nhiên, đối với ông Trump đây không phải là chuyện của cảm xúc, mà là chuyện của hình ảnh, thậm chí danh dự. Nhưng dù là chuyện gì thì cũng phải chịu thôi. Không chịu được thì cố mà chịu. Nếu không, tự mở sân chơi của mình là một lựa chọn tốt.

2. Các loại quyền lực của nhà nước và xã hội
Xưa nay trong xã hội dân chủ bài bản chung ta biết nhà nước có ba quyền căn bản là: lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hai loại quyền lực xã hội là quyền lực báo chí và quyền lực dư luận. Giờ ngoài xã hội thêm được một quyền lực thứ ba nữa là quyền lực mạng xã hội, cho cân bằng với bộ ba quyền lực của nhà nước.

Ở những nước có mô hình chính quyền theo chế độ đa nguyên, cộng hòa dân chủ bài bản thì các loại quyền lực xã hội, bằng những cách hợp lý và chính tắc, có thể tác động đến quyền lực nhà nước trong việc đưa ra các chính sách. Ở Việt Nam gần đây, với sự phát triển của dân trí và internet, điều này đang bắt đầu được hình thành.

3. Mạng xã hội tổ chức và vận hành như một quốc gia
Các mạng xã hội lớn trên thế giới bây giờ cũng như là một quốc gia vậy. Họ cũng có lãnh tụ, lãnh đạo, bộ máy “chính quyền” các cấp. Họ cũng có các quy định như hiến pháp, pháp luật và các nội quy. Những  lần thay đổi về nhân sự và chính sách của họ được xã hội quan tâm. Mỗi lần như thế đều được báo chí chính luận ngoài đời thực đưa tin.

Có thể nói thế giới thực và thế giới ảo đang dần cân bằng, thậm chí ở nhiều góc độ thế giới ảo còn đang dần lấn át thế giới thực, như nhanh chóng đưa ra một thông điệp nào đó đến với nhiều người chẳng hạn. Thế giới chúng ta thay đổi vì điều đó. Những người cùng chung đường lối, mục tiêu, sở thích, mối quan tâm dễ dàng tìm đến với nhau.

Thay lời kết
Mạng xã hội Facebook lớn nhất thế giới có đến hơn 2 tỷ thành viên, các mạng xã hội lớn khác cũng có đến vài trăm triệu cư dân. Thử hỏi trên thế giới có quốc gia nào có dân số hơn 2 tỷ người không? Không có. Facebook không chỉ như một quốc gia mà họ như một siêu quốc gia. Các chính sách và hệ thống truyền thông của họ hoạt động rất linh hoạt và thay đổi rất dễ dàng, trong khi lãnh tụ lại rất khó thay đổi.