Nguồn gốc chia rẽ của Hồi giáo

Năm 632, nhà tiên tri Mohammed – người sáng lập ra đạo Hồi – qua đời đã khiến các tín đồ của đạo Hồi chia ra thành hai dòng chính là Sunni và Shia, dựa theo cách mỗi bên chọn người thủ lĩnh mới. Sự phân nhánh này đã dẫn tới vô số vấn đề, trong đó có xung đột nội bộ của chính người Hồi giáo với nhau. Sự chia rẽ này bắt nguồn từ việc bất đồng quan điểm trong việc lụa chọn xem ai sẽ là tân thủ lĩnh sau khi nhà tiên tri Mohammed qua đời.

1. Nguồn gốc của mâu thuẫn
Một số người cho rằng lãnh đạo mới phải được chọn dựa trên nguyên tắc đồng thuận, số khác giữ quan điểm chỉ có hậu duệ của nhà tiên tri mới có thể trở thành caliph, tức người lãnh đạo. Phần lớn các tín đồ cho rằng vị trí caliph nên dành cho Abu Bakr, tín hữu và là một trong những trợ lý đáng tin cậy của nhà tiên tri Mohammed. Ông còn là cha của Aisha, vợ nhà tiên tri. Những tín đồ này sau trở thành những người dòng Sunni.

Nhóm khác cho rằng Ali, người anh em họ và là con rể của nhà tiên tri, từng được ông xức dầu thánh mới xứng làm caliph. Những người này sau này được gọi là Shia, hay Shiite, rút gọn từ “shiaat Ali”, tức “những người theo Ali”. Những người ủng hộ Abu Bakr đã giành chiến thắng khi danh hiệu caliph được trao cho ông. Tuy nhiên, Ali cuối cùng cũng trở thành caliph đời thứ tư sau khi hai người kế nhiệm Abu Bakr bị ám sát.

Ali sau đó cũng bị ám sát bằng một thanh kiếm tẩm độc tại nhà thờ ở Kufa, nằm tại Iraq ngày nay. Hai con trai của ông là Hasan và Hussein lần lượt trở thành người lãnh đạo. Hussein và nhiều họ hàng bị thảm sát ở Karbala, Iraq, năm 680 bởi một đội quân của một caliph dòng Sunni, khiến sự chia rẽ càng thêm sâu sắc. Sự tử vì đạo của Hussein trở thành nguyên lý trung tâm đối với những người tin rằng Ali là người thừa kế nhà tiên tri.

2. Sự phân nhánh theo dân số
Theo thống kê, người Sunni chiếm hơn 85% trong 1,5 tỷ người theo đạo Hồi trên thế giới. Họ sinh sống chủ yếu tại các quốc gia Arab và Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Malaysia và Indonesia. Người Shiite chiếm phần lớn dân số tại các nước như Iran, Iraq, Bahrain. Toàn bộ người theo đạo Hồi trên thế giới hôm nay đều công nhận rằng thánh Allah là đấng tối cao duy nhất và Mohammed là sứ giả của ngài. Họ tuân theo năm nghi thức trụ cột của đạo Hồi, trong đó có tháng ăn chay Ramadan và dùng chung kinh thánh Koran.

Người Sunni rất tin và thực hiện theo các lời giảng của nhà tiên tri, trong khi người Shiite tin các thủ lĩnh ayatollah của họ là hiện thân của đấng tối cao trên mặt đất. Điều này dẫn đến việc người Sunni cáo buộc người Shiite tôn thờ dị giáo. Người Shiite tố chính chủ nghĩa giáo điều Sunni đã làm hình thành các giáo phái cực đoan nhỏ hơn.

Arab Saudi và Iran, hai quốc gia do người dòng Sunni và Shiite lãnh đạo tại Trung Đông, thường ở hai phía ngược nhau trong những cuộc xung đột khu vực. Tuy vậy, không phải tất cả người dòng Sunni đều thù ghét dòng Shiite. Có những cộng đồng mà dân là người của cả hai dòng trên vẫn sống hòa bình như một số khu vực của Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), hay ở thành phố Dearborn, bang Michigan nước Mỹ.

Bài của Như Tâm trên VnExpress.net

Mở rộng
Hồi giáo (Islam) theo tiếng Ả Rập (Arab) nghĩa là vâng mệnh, quy phục… Phiên âm “đạo Hồi” hay “Hồi giáo” là cách người Việt Nam gọi theo cách gọi của người Trung Quốc xưa. Theo đó, người Trung Quốc xưa dùng từ “Hồi Hồi” để gọi chung các dân tộc ở vùng phía Tây, bất cứ là dân tộc gì và theo tôn giáo nào. Vậy nên từ “Hồi Hồi”, “đạo Hồi” và “Hồi giáo” thực ra nghĩa gốc không phải là từ dịch đúng của từ Islam.