Hãy viết văn như làm toán

Sau 15 năm thường xuyên viết nhật ký điện tử (blog) với hàng ngàn bài viết, cùng với việc chiêm nghiệm và viết đúng chính tả ngay cả khi chat thông thường với đồng nghiệp và bạn bè, tôi rút ra được những điều sau:

– Tôi rất tâm đắc với câu nói: “Cách bạn làm một việc là cách bạn làm mọi việc”.
– Viết là một kĩ năng khó, người trẻ cần nhiều thời gian để luyện được, hãy rộng lượng với họ.
– Hàng ngàn bài viết tôi chỉ sử dụng tiếng Anh khi bắt buộc và chỉ sử dụng những từ đã được Việt hóa như: website, email, blog, clip, video, chat…

Viết quan trọng như thế nào? Bản tuyên ngôn độc lập 2/9/1945 là do viết mà ra. Thông điệp hàng năm của các tống thống Mỹ, Nga là do viết mà ra. Tất cả các bài diễn văn hùng hồn cổ kim đông tay là do viết mà ra.

Văn là người. Người thế nào thì viết thế ấy. Văn gồm hai mặt là hình thức và nội dung thể hiện trình độ nhận thức, nhân cách, tính cách và thâm niên của người viết. Thâm niên thể hiện kinh nghiệm và kĩ năng viết chứ chưa hẳn đã là vốn sống.

Một thày giáo Toán khi giải một bài toán bản chất cũng là hành văn. Bởi các ký tự abc, xyz và các con số 123 bản chất là đại diện cho các đại lượng. Đại số là số đại diện. Hãy viết văn như làm một bài toán, tức có trình tự, logic chặt chẽ và hoàn thiện cho đến tận đáp số.

Mở rộng:
Nghĩa của từ “nhà văn” được ghép từ nghĩa của hai từ “nhà” và từ “văn”. “Nhà” ở đây là một người có học hành bài bản, cùng với năng lực của bản thân từ đó mà hoàn thiện được kĩ năng viết gồm: biên soạn, biên tập lên các sản phẩm ở thể loại hư cấu và phi hư cấu của thể loại văn xuôi, cùng với phê bình các tác phẩm viết của người khác. Còn “văn” là các sản phẩm trí tuệ dạng bài viết có giá trị đối với cộng đồng.

Theo quan niệm rộng rãi ở Việt Nam hiện nay thì các tác phẩm của nhà văn thiên về các tác phẩm trí tuệ ở thể loại hư cấu nhiều hơn là phi hư cấu. Tác phẩm ở thể loại hư cấu (truyện ngắn, tiểu thuyết) là các tác phẩm có cốt truyện, hệ thống nhân vật, mâu thuẫn, diễn biến của các tình tiết và hội thoại. Còn những người viết ra các tác phẩm phi hư cấu như sách báo, tản văn, tùy bút… thì là người viết hay tác giả.