Tương lai nào cho đồng đôla?

Tin tức vĩ mô đáng chú ý gần đây là tổng thống Mỹ, ông Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WTO), cắt viện trợ của Mỹ trên toàn cầu, trừ đồng minh Israel và Ai Cập (Egypt), yêu cầu các đồng minh ở châu Âu và Đông Bắc Á cần phải nâng cao tỉ lệ chi ngân sách hàng năm cho các hoạt đông quân sự, quốc phòng.

Điều này nghĩa là trước đó Mỹ đang “bao” gần như toàn bộ các hoạt động thiết yếu và cấp bách của thế giới. Bao an ninh quốc phòng cho các đồng minh. Vì sao Mỹ lại hào phóng như vậy? Xin thưa, từ trước đến nay Mỹ và cả thế giới tuy không nói ra nhưng đều ngầm định với nhau là đồng đôla của nước Mỹ là đồng tiền chung của cả thế giới.

Tài trợ thông qua lạm phát
Vì là đồng tiền chung nên rất nhiều nước trên thế giới dự trữ đồng đôla trong cơ cấu dự trữ quốc gia của mình. Tất nhiên, Mỹ là nước duy nhất in được đồng đôla. Sẽ ra sao nếu Mỹ in đồng đôla vô tội vạ rồi tài trợ cho các cuộc chiến và các chiến dịch ngầm kéo dài dường như bất tận của mình. Khi đó cả thế giới sẽ tài trợ cho Mỹ thông qua lạm phát.

Khi Mỹ in nhiều đồng đôla thì đương nhiên giá trị của đồng tiền này giảm đi. Những nước dự trữ đồng đôla không làm gì mà cũng bị mất tiền. Các bên đều ngầm định với nhau như vậy, nên Mỹ mới phải chịu sức ép vô hình là cần tài trợ nhiều hơn cho các hoạt động cấp bách trên thế giới. Thực tế thì các nước đều có phần “đóng góp” trong số tiền tài trợ ấy.

Rất nhiều quốc gia không muốn tình trạng này tiếp tục kéo dài, đặc biệt là Nga và Trung Quốc, hai nước là đối thủ và cùng nằm trong 5 nước thường trực Liên Hiệp Quốc. Khối BRIC được thành lập như là một tất yếu, chẳng ai muốn một quốc gia mãi quá quyền lực rồi điều khiển cả thế giới. Rất nhiều bên muốn giao dịch mà không dùng đồng đôla.

Những giá trị Mỹ đại diện
Giờ ta sẽ bàn một chút về giá trị Mỹ. Số là, Mỹ điều khiển cả thế giới nhưng những giá trị mà nước Mỹ đại diện có tốt đẹp không. Thứ nhất về chính trị, Mỹ có hai đảng và hai đảng này thay nhau cầm quyền. Thực tế mà nói với hai đảng thì chỉ đại diện được cho số đông thôi, chứ không thể đại diện cho những thành phần căn tính, đặc thù trong xã hội.

Tiếp theo là cơ hội thay đổi bản thân. Một cá nhân ở tầng lớp nghèo hoặc trung lưu có cơ hội để thay đổi số phận của mình, khởi nghiệp thành công trở thành tỷ phú để vừa làm giàu cho bản thân và tạo ra việc làm cho xã hội. Xin thưa là có hơn nhiều quốc gia khác. Tuy nhiên, về cơ bản đa số vẫn là giai tầng nào sống với giai tầng ấy mà thôi.

Khoa học, giáo dục, thể thao, văn hóa thì không cần bàn nhiều. Bởi về cơ bản, những lĩnh vực cần nhiều các nguồn lực về cơ sở vật chất và khả năng đầu tư tài chính dài hạn, cũng như các yếu tố về thể hình, thế chất và trí tuệ, thì Mỹ đều dẫn đầu thế giới. Tất nhiên, trừ một số lĩnh vực và bộ môn đặc thù thì một số quốc gia có cơ hội cạnh tranh với Mỹ.

Thay lời kết
Khi đồng đôla không còn là đồng tiền chung của thế giới, thì Mỹ sẽ phải kiểm soát hoạt động in tiền và chi tiêu của mình, đây cũng là điều hết sức bình thường. Khi càng có nhiều các giao dịch trên thế giới trong nhiều lĩnh vực khác nhau không dùng đến đồng đôla là khi chính phủ Mỹ cần điều chỉnh lại toàn bộ các hoạt động cùa mình. Khi nước Mỹ thay đổi thì cả thế giới sẽ phải thay đổi theo, dù muốn hay không muốn.