Về việc trùng tu Cầu Chùa ở Hội An

Tôi luôn cố gắng tránh để mình rơi vào tranh cãi thị phi (đúng sai) trừ phi bắt buộc. Nhưng vụ Cầu Chùa này tôi thấy mình có hai lý do để tham gia: 1. Chuyên môn chính của tôi là xây dựng cầu đường, 2. Cỡ gần chục ngày nữa tôi sẽ đến Hội An, viết để có thêm chút hào hứng lên đường.

Thường đứng trước vấn đề khó thì có một công thức chung là tham khảo “cổ kim đông tây”. 1. Cổ kim là từ trước đến nay chúng ta trùng tu các công trình tương tự như thế nào, 2. Đông tây là các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước phát triển, người ta trùng tu các di tích của họ như thế nào.

Rồi còn phải tham khảo văn bản pháp luật về trùng tu di sản, như luật di sản có mục nào quy định về vấn đề này không, nếu có thì mục ấy viết gì. Rồi văn bản của các ngành nghề liên quan như ngành xây dựng, giao thông, kiến trúc… Đó là các nguyên tắc làm việc cần thiết phải tuân theo.

Ảnh minh họa. Nguồn internet.

Không cần phải là chuyên gia bảo tồn chúng ta cũng biết việc trùng tu cần giải quyết được hai vấn đề: 1. Tính kỹ thuật, đảm bảo cho cầu đủ cường độ để làm việc được số năm theo thiết kế, 2. Tính mỹ thuật, giữ lại tối đa hoặc nếu không giữ được thì phải chế biến ra nét rêu phong cổ kính.

Hai vấn đề này về mặt kĩ thuật là có thể giải quyết được, tất nhiên là khi có tiền. Tôi không hiểu chủ đầu tư và nhà thầu hoàn thiện cây cầu như hiện tại là họ muốn phát đi thông điệp gì? Có phải là lo xong phần kĩ thuật thì hết tiền rồi không? Họ có quan tâm đến cảm xúc của quần chúng không?

Cuối cùng là mục đích trùng tu di sản để làm gì? Rõ ràng là để thu hút khách du lịch. Nếu chỉ cần một cây cầu để qua sông thì ngày nay việc này quá đơn giản. Giá trị của Hội An là gì? Giá trị của cây cầu là gì? Đó chính là điểm thu hút khách du lịch. Nếu không có giá trị ấy thì Hội An lấy gì mà cạnh tranh?