Phân tích một số chiến thuật khai cuộc cờ úp

Cờ úp đã vào Việt Nam được hơn 30 năm, nhưng thực sự mới được chơi rộng rãi ở ngoài cộng đồng được khoảng hơn chục năm. 10 năm là thời gian khá dài so với cuộc đời của một con người, nhưng rất ngắn so với thời gian phát triển của một loại cờ.

Trong thời gian 10 năm phát triển rộng rãi của cờ úp, với sự phân tích khác nhau của mỗi kỳ thủ mà cộng đồng cờ úp trong từng thời điểm có những chiến thuật rất khác nhau ở giai đoạn khai cuộc của ván cờ. Tôi xin được liệt kê và phân tích dưới đây:

1. Nước đầu tiên nên mở Tốt 3, Tốt 7 hay Tốt 1, Tốt 9
Ở thời gian đầu, kỳ thủ đi tiên vẫn được mở hàng trên. Có nhiều phân tích khác nhau về việc mở quân tốt nào trước sẽ là tốt nhất. Người chơi kinh nghiệm thường không mở tốt đầu (5), bởi nếu là xe mà đối phương mở sĩ tượng là pháo thì quân xe đó sẽ bị mất, không thể cứu được.

Những người chơi máu lửa thường thích mở Tốt 3, Tốt 7 bởi nếu mở được quân chủ lực (nhất là xe) thì sẽ nhanh chóng kiểm soát khu trung tâm để áp chế đối phương. Tuy nhiên, lại có quan điểm cho rằng Tốt 1, Tốt 9 là khó cứu nhất nếu đối phương mở được tốt cấm, nên nhiều người muốn mở Tốt 1, Tốt 9 trước.

2. Tấn Pháo 2, Pháo 8 ba nước lên hà đối phương mong là tốt
Có một thời gian một số người chơi (sau khi phân tích) thích tấn Pháo 2 hoặc Pháo 8 lên ba nước trấn hà đối phương. Nếu mở được quân tốt thì cấm được 2 tốt úp (1 và 3, 7 và 9) đối phương và đè không cho pháo úp đối phương tấn công sang bên mình.

Quan điểm này không phải là không có cơ sở, bởi mỗi bên có đến 5 quân tốt trên tổng 16 quân cờ (5/16 là gần bằng 1/3), cho nên tỉ lệ mở được tốt là khá cao. Thực sự, nếu mở được hai quân tốt trấn ở hà đối phương thì sẽ giành được ưu thế rất lớn.

3. Lên được 1 hoặc 2 xe là mang pháo úp vật mã úp đối phương
Người cẩn thận mở đủ 2 xe mới mang pháo úp vật mã đáy đối phương, tỉ lệ cao là tốt khiến cho đối phương phải bong xe úp. Khi mở được 2 xe thật thì mang pháo úp vật mã đáy, ép đối phương bong xe úp là đúng. Nếu đã có 2 xe thật mà đối phương lại mất 2 xe úp thì sẽ có ưu thế rất lớn.

Với những người thích đánh bay thì chỉ cần mở được 1 xe thật, cộng thêm với pháo và mã là họ cảm thấy đã đủ quân chơi, nên chiến thuật là mang pháo úp vật xuống mã úp, ép đối phương bong xe úp. Tùy từng hình cờ, tùy từng kỳ thủ và cách luận giải ván cờ của họ mà có nhiều chiến thuật khác nhau.

Thay lời kết
Nhanh chóng giành ưu thế cho mình là phương châm đúng của giai đoạn khai cuộc cờ úp. Điều này là hoàn toàn bình thường ở một trò chơi có tỉ lệ may rủi khá cao như cờ úp. Nhưng làm thế nào để giành được ưu thế thì trong cộng đồng cờ úp lại có những luận giải khác nhau, từ đó mà có các chiến thuật khác nhau.

Vậy thì tùy vào thâm niên chơi cờ (giờ bay), người ảnh hưởng đến họ và những phân tích riêng của từng kỳ thủ mà họ có các chiến thuật chơi khác nhau ở giai đoạn khai cuộc của ván cờ. Tuy nhiên, cũng có một số lối đánh được cả cộng đồng cờ áp dụng, vì được rộng rãi mọi người công nhận là đúng.

Quan điểm của người chơi lâu năm là họ thích thắng bằng công lực (năng lực tính toán và sự bền bỉ), chứ không thích thắng nhờ may mắn. Vậy nên họ không đề cao sự may mắn ở giai đoạn khai cuộc. Thậm chí, họ còn muốn hai bên mở được nhiều quân chủ lực, làm cho ván cờ trở nên phức tạp, đấu trí căng thẳng họ mới thấy đã.