Suy nghĩ về quân hậu cờ vua

Quân hậu cờ vua đại diện cho hoàng hậu (queen) ngoài đời. Quân hậu có nước đi được luật chơi quy định là: đi dọc, ngang và chéo tới ô bất kỳ cho đến khi gặp quân cản. Với nước đi như vậy, quân hậu có sức mạnh khủng khiếp, bởi có sự cộng hưởng sức mạnh từ cả ba hướng đi. Cho nên cờ vua vẫn được gọi là cờ của quân hậu, hay cờ hậu điên.

Quân hậu (tên đầy đủ là quân hoàng hậu) cờ vua là quân cờ được người Châu Âu đổi tên gọi và mở rộng nước đi từ quân tể tướng (ferz) cờ Shatranj của người Ba Tư (Persian, Iran ngày nay), khi người châu Âu chỉnh sửa cờ Shatranj để thành cờ vua hiện đại như bây giờ. Trước đó, quân tể tướng cờ Shatranj chỉ được đi chéo một ô về bốn hướng.

Đánh tráo khái niệm
Rất nhiều người phương Tây (bao gồm Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Úc) đang bị ngộ nhận về quân hậu cờ vua. Sở dĩ có sự ngộ nhận này là vì những người chỉnh sửa cờ Shatranj đã đánh đồng giữa chính trị và quân sự, giữa quyền lực và sức mạnh. Vì cờ là trò chơi mô phỏng chuyện chiến trường (quân sự) chứ không phải chuyện chính trường (chính trị).

Hoàng hậu có thể có quyền lực trong chính trị, chứ không thể có sức mạnh trên chiến trường. Chưa nói đến rất nhiều quốc gia không muốn phụ nữ tham gia vào chuyện chính trị, nên hoàng hậu không hề có quyền lực. Còn chuyện chiến trường thì không phải là thiên chức của phụ nữ. Hoàng hậu ra chiến trường thì sức mạnh của bà chỉ là một phụ nữ.

Ngầm đề cao nữ quyền
Người viết cho rằng, sở dĩ người phương Tây đổi tên gọi và mở rộng nước đi cho quân hậu là vì cờ vua hiện nay được chỉnh sửa từ cờ Shatranj đầu tiên ở Tây Ban Nha (Spain) vào thế kỷ 15, dưới triều đại của nữ hoàng Isabella. Sau đó, khi cờ phố biến ra châu Âu, thì nhiều triều đại nữ hoàng ở các nước khác tại lục địa già đã ủng hộ quan điểm trên.

Hoàng hậu và nữ hoàng là hai chức vụ hoàn toàn khác nhau, có thiên chức và nhiệm vụ khác nhau. Hậu cờ vua là hoàng hậu (vợ vua) không phải là nữ hoàng (người phụ nữ làm vua). Cho nên, luật chơi cờ vua quy định: nếu một hoặc cả hai bên mất hậu thì ván vẫn tiếp tục diễn ra một cách bình thường. Tức hậu không phải nữ hoàng, không hề mang chân mệnh thiên tử.

Thay lời kết
Người phương Tây tôn trọng và đề cao phụ nữ. Do đó người ta khuyến khích và ủng hộ quyền lực phụ nữ trên chính trường. Đây là quan điểm văn minh, người viết ủng hộ quan điểm này. Tuy nhiên, nếu đưa việc này vào cờ, dùng cờ để truyền tải thông điệp đề cao phụ nữ là không đúng, là ngộ nhận giữa quyền lực (chính trường) và sức mạnh (chiến trường).V ới tất cả sự tôn trọng!