Khôi phục luật chơi cờ Chaturanga

Sea Games 31 đã kết thúc. Đoàn thể thao chủ nhà Việt Nam chúng ta đã giành thắng lợi tưng bừng, có thể nói là toàn thắng. Đất nước trọn niềm vui. Chúng ta đã phá kỉ lục của các kỳ Sea Games khi là nước đầu tiên giành được hơn 200 huy chương vàng.

Hòa chung vào niềm vui chiến thắng đó, có niềm vui thắng lợi của hai đội tuyển cờ vua và cờ tướng Việt Nam. Ở hai môn đối kháng trí tuệ cao này chúng ta đã giành chiến thắng hết sức vang dội. Có thể nói, đấu thể lực ta thắng, đấu trí lực ta cũng thắng.

1. Loại cờ đầu tiên của thế giới
Những người nghiên cứu và am tường về các bộ môn cờ trên thế giới từ lâu đã biết, Chaturanga (hay Saturanga) là loại cờ đầu tiên của thế giới, do người của vương quốc cổ Gupta, thuộc đất nước Ấn Độ ngày nay sáng tạo ra vào thế kỷ thứ VII.

Cờ Chaturanga là thủy tổ của các loại cờ có hệ quân: tướng, sĩ, tượng, xe, pháo, mã, tốt đang được chơi nhiều nhất thế giới hiện nay như chess (International), xiangqi (China), shogi (Japan), shatranj (Iran), sittuyin (Myanmar), makruk (Thailand), ouk chaktrang (Campuchia)…

Sau khi dùng Google dịch để đọc các tài liệu về cờ của nhiều thứ tiếng trên thế giới như: England, France, Germany, Russia, Italy, Arab, Hindu… Tôi biết rằng luật chơi cờ Chaturanga đã bị thất lạc, hiện chỉ phỏng đoán qua luật chơi của cờ shatranj (Iran – trước là Persian, tức Ba Tư xưa).

2. Khôi phục luật chơi
Là người nghiên cứu và sáng tạo cờ, một phần nào đó tôi hiểu người xưa đã phải suy nghĩ rất nhiều thì mới sáng tạo ra được cờ, một trò chơi cao hơn là một môn thể thao đối kháng trí tuệ tuyệt hay. Có thể nói, cờ là trí tuệ cao nhất của trí tuệ.

Chính vì tâm thế đó nên tôi muốn khôi phục cờ Chaturanga, để biết người xưa chơi cờ như thế nào. Quan trọng hơn là để phỏng đoán xem người xưa đã suy nghĩ những gì khi sáng tạo ra cờ. Tất nhiên, bài viết này tôi viết cho người yêu cờ, nghiên cứu cờ.

Vì vậy, tôi đề xuất thay đổi vị trí sắp xếp quân ban đầu và nước đi của hai quân cờ vua để tạo ra một loại cờ mới, mà có thể đó chính là cờ Chaturanga do người của vương quốc cổ Gupta xưa sáng tạo ra. Hai quân đó là cố vấn (hậu cờ vua) và tượng (giám mục cờ vua).

3. Vì sao cần khôi phục?
Là người sáng tạo cờ Lạc Việt (gọi tắt cờ Việt), từ lâu tôi biết cờ của mình quá khó đối với những người bình thường chơi cờ để luyện trí hàng ngày, đặc biệt là trẻ em. Cờ Việt là dành cho các kỳ thủ chuyên nghiệp, có lực cờ cao, tập huấn trước các giải đấu để đạt thành tích cao.

Cờ Việt còn khó hơn cờ vua và cờ tướng, mà cờ vua và cờ tướng vốn đã khó với người bình thường. Khi phải mưu sinh bận rộn và mệt mỏi, yêu cờ mà tranh thủ vào chơi lúc xế chiều, nhiều người có khi chỉ tính được nước một. Đừng đùa với câu: “Cờ càng cao, nhà càng thấp”.

Vậy thì loại cờ mới mà tôi đặt tên theo loại cờ cổ Chaturanga này dễ hơn cờ vua vì giảm sức mạnh của các quân viễn chiến, dễ hơn cờ tướng vì không có quân pháo lộn đi, lộn lại đau đầu nhưng vẫn còn nguyên tính chiến lược và chiến thuật nên vẫn kịch tính và hấp dẫn.

Lời kết
Tuy biến hóa chậm hơn cờ vua, cờ tướng và cờ Việt, nhưng cờ mới này biến hóa nhanh hơn cờ shatranj (Iran) và makruk (Thailand). Tôi tin chắc rằng các kỳ thủ không chuyên và những người chơi cờ bình thường hàng ngày (đặc biệt là trẻ em) chơi cờ này sẽ rất thú vị.

Loại cờ mới này phù hợp và dành cho những người chơi cờ vua nhiều hơn, vì họ đã có sẵn bàn cờ và quân cờ, chỉ cần lưu tâm đến việc thay đổi luật chơi nữa là được. Xưa nay các bài viết của tôi cũng chỉ phù hợp với những người nghiên cứu, sáng tạo, huấn luyện và bình luận cờ.

Vua và cố vấn (hậu) hai bên đứng ở vị trí ban đầu so le nhau như khi bắt đầu khai cuộc của cờ Chaturanga.

Bàn cờ là bàn cờ vua. Trò chơi mới này phù hợp và giành cho những người chơi cờ vua nhiều hơn, bởi đã có sẵn bàn cờ và quân cờ, chỉ cần lưu ý đến việc thay đổi luật chơi.

Nước đi của quân cố vấn (giống nước đi quân sĩ cờ Việt).

Nước đi của quân tượng (không phải giám mục ở cờ vua) giống quân tượng cờ Việt. Lưu ý, tượng được nhảy qua đầu quân mình, không được nhảy qua đầu quân đối phương.