Vượt qua tâm lý “choáng” khi mới chơi cờ Việt

Cờ Việt có bàn cờ rộng (10×10 điểm so với 9×10 điểm của cờ tướng và 8×8 điểm của cờ vua), quân cờ chủ lực đông (18 quân so với 14 của cờ vua và 12 của cờ tướng, lưu ý tính cả hai bên) nên khi mới chơi, các kỳ thủ cờ vua và cờ tướng có thể bị choáng. Tôi gọi vui gọi là bị “ngáo cờ”.

1. Nước đi tốt nhất cho mỗi hình cờ
Những người chơi cờ vua và cờ tướng nói chung đã quen với việc, mình không mất quá nhiều thời gian để tìm ra nước đi tốt nhất trong mỗi hình cờ. Đó gọi là kiểm soát được ván cờ, làm chủ được trận đấu. Tất nhiên, tốt nhất ở đây là tùy vào trình độ cờ. Gió tầng nào gặp mây tầng ấy.

Trong thi đấu cờ tiêu chuẩn đỉnh cao, có những kỳ thủ bỏ ra đến cả nửa tiếng, thậm chí hơn để tìm nước đi tốt nhất cho một hình cờ, bởi người ta phải tính cho tất cả các phương án. Còn cờ bình dân tầm trung bình, thì người chơi không cần yêu cầu mình cao đến mức khắt khe như thế.

Về cơ bản thì đa số mọi người áp dụng chiến thuật của Lê Quang Liêm khi thi đấu cờ vua nhanh và chớp. Đó là liên tục đi những nước khả dĩ nhất về mặt thế trận và thời gian, chờ đối phương mắc sai lầm nghiêm trọng ở một trong hai yếu tố trên, rồi khai thác để có kết quả tốt.

2. Cờ Việt có tư duy rất khác
Cờ Việt khác cờ vua và cờ tướng ở chỗ bàn cờ rộng và quân chủ lực đông hơn, nên việc tìm nước đi tối ưu cho mỗi hình cờ là điều quá khó, nếu không muốn nói gần như là không thể. Tất nhiên, trừ khi là máy tính. Tôi cũng chưa biết máy tính tính toán cờ Việt được đến đâu.

Kỳ thủ nào có tâm lý muốn tìm ra nước đi tốt nhất rồi mới đi quân, thì sang đánh cờ Việt sẽ bị sốc toàn tập. Là vì cờ Việt quá rộng và quá khó nên kỳ thủ sẽ bị choáng ngợp, mất phương hướng, không thể nhanh chóng tìm ra nước đi tốt nhất, nên không biết đi quân nào đến vị trí nào cho khả dĩ.

Cho nên, để chơi được cờ Việt cần phải khai triển khẩu quyết của Lê Quang Liêm: liên tục đưa ra nước đi khả dĩ cả về thế trận và thời gian. Cờ Việt khác ở chỗ, đụng độ nhiều ở các điểm cục bộ, nên các kỳ thủ cần tính toán để giành ưu thế ở các điểm này, rồi mới tiến đến giành chiến thắng cuối cùng.

3. Đối thủ yếu hơn sẽ bị hụt hơi sớm
Do cờ Việt khó hơn nên người chơi phải tính toán nhiều hơn. Bản chất của chơi cờ là tìm ra người chơi tốt hơn. Tốt hơn thể hiện ở các điểm như: năng lực tính toán tốt hơn, trí lực bền bỉ hơn, kinh nghiệm thực chiến phong phú hơn, chuẩn bị tốt hơn về thể chất và tâm lý.

Khi liên tục phải tính toán nhiều, kỳ thủ yếu hơn sẽ nhanh chóng bị quá tải, rồi bị hụt hơi dẫn đến không theo kịp tốc độ trận đấu. Biểu hiện cụ thể như: mất nhiều thời gian để tính toán hơn hoặc đi nhiều nước cờ không chất lượng. Càng về cuối trận chênh lệch hai bên sẽ càng rõ.

Do cờ vua và cờ tướng bây giờ đã khá đơn giản do với các kỳ thủ và máy tính. Họ thuộc bài nên gần như không phải nghĩ trong khoảng hơn 10 nước đi đầu tiên. Vì thế họ tiết kiệm được năng lượng. Chúng ta cần một loại cờ khó hơn, cả với người và máy tính để đấu trí thực sự.

Lời kết
Bị choáng ngợp là tâm lý ban đầu của bất kỳ ai khi chơi cờ Việt, bởi cờ khó nên ta không thể tìm ra nước đi tối ưu cho các hình cờ tiếp theo. Tất nhiên, khi chơi nhiều thì ta sẽ phải thay đổi để thích nghi. Khẩu quyết chính là, đưa ra những nước đi khả dĩ về mặt thế trận và thời gian.

Bí quyết chơi tốt cờ Việt rất đơn giản, tính toán để lần lượt giành chiến thắng ở các điểm đụng độ cục bộ, rồi dần tiến đến giành chiến thắng cuối cùng. Chả phải chiến tranh thực tế cũng như vậy sao? Kỳ thủ nào trí lực không đủ mạnh mẽ và bền bỉ, sẽ không chơi được cờ Việt.