Nghệ thuật chơi câu đối

Chúng ta đều biết, những câu đối giữa Trạng Quỳnh và Đoàn Thị Điểm đã trở thành giai thoại bất hủ của dân tộc, được lưu truyền đến ngày nay và có lẽ mãi tận mai sau. Hồ Xuân Hương và Nguyễn Khuyến cũng là những người chơi câu đối rất tài. Dưới đây tôi xin giới thiệu về nghệ thuật chơi câu đối và đưa ra một vài câu đối để thử thách người đọc, nhất là các bạn trẻ.

Thưa quý vị, hiện nay do sự thay đổi của nền giáo dục và cách viết chữ (Quốc Ngữ), nên hoạt động chơi câu đối (sinh hoạt đối) không còn sôi nổi được như xưa, nhưng thú chơi này không phải vì thế mà bị mai một đi. Các bạn trẻ đang từng bước tìm hiểu nghệ thuật này, để giữ gìn một thú chơi tao nhã của ông cha, quan trọng hơn là giữ gìn được sự trong sáng của tiếng Việt.

Ngày xưa, các cụ nhà ta chơi câu đối là đối chữ (字 – đọc: tự) Hán và chữ Nôm. Từ khi Việt Nam chuyển sang viết chữ Quốc Ngữ, thì thú chơi này trở thành đối từ (word). Chúng ta bây giờ chỉ chơi đối từ, chứ không chơi đối chữ, bởi hiện nay Việt Nam không còn nhiều người biết chữ Hán và chữ Nôm nữa. Tất nhiên, ngoại trừ những nhà Ngôn ngữ học.

Tuy nhiên, từ hay chữ thì cũng đều là sự mã hóa một đơn vị âm (tiếng, lời) lên trên giấy, hoặc trên các thiết bị lưu trữ (máy tính, điện thoại), tất nhiên là qua hành động viết. Ví dụ, chữ 花 (đọc là hoa) của tiếng Hán hay từ “hoa” của tiếng Việt đều là sự mã hóa của âm “hoa”, mà ta nói (tiếng) ra miệng, lên trên giấy. Cả ba đều có nghĩa là bông hoa trong vườn, cũng là để mô tả hay ví von sự đẹp đẽ.

Dưới đây Thành Nguyễn xin giới thiệu một vài câu đối dân dã, mộc mạc của mình, để chia sẻ với quý vị và các bạn yêu mến môn nghệ thuật này, cũng là để kiểm nghiệm vốn từ vựng của quý vị. Sự kiểm nghiệm này không ngoài mục đích trao đổi, chia sẻ trên tinh thần cầu thị, đoàn kết, góp vui, cùng tiến bộ. Thành Nguyễn yêu tiếng Việt nên muốn giao lưu với mọi người, để làm phong phú thêm vốn từ vựng của mình chứ không hề có ý khác. Mong quý vị và các bạn hiểu được tấm chân tình của tác giả:

Câu đối 1:
Thành Nguyễn là một người yêu vật lý lý thuyết, 1/2016 có nảy ra một vế đối:
Ông Lý và ông Thuyết cùng nhau xây dựng một lý thuyết vật lý lý thuyết.

Câu đối 2:
Thành Nguyễn ghé thăm thành phố Đà Lạt vào 8/2016 có nảy ra vế đối:
Hồ Xuân Hương là tên hồ là Xuân Hương, còn đường Hồ Xuân Hương lại chạy bên hồ Than Thở.

Xin mời quý vị và các bạn ứng khẩu đối chơi!
Xin cảm ơn!