Khi nào xứ ấy thắng?

Ở cái xứ mà, con người vừa làm quen với cái lạnh thì hết mùa đông, vừa làm quen với cái nóng thì hết mùa hè, thì cũng đừng trách tâm hồn của người ta đa cảm, thậm chí đa nhân cách. Người xứ này có cả tâm hồn của người ôn đới trầm mặc, có cả tâm hồn của người nhiệt đới sôi nổi. Người ta có nhiều trải nghiệm nên có nhiều góc nhìn, có khả năng thấu cảm với nhiều bên, nhiều phía…

Do đó, đừng ngạc nhiên khi vó ngựa Mông Cổ ba lần thất bại (1258, 1285, 1288) ở đây, người xứ lạnh không chịu được nóng sinh bệnh dịch, cộng với kế “thành không nhà trống” hợp lý của nhà Trần khiến cho quân địch bị thiếu lương thực. Cũng đừng ngạc nhiên khi vua của người Chămpa là Chế Bồng Nga (Po Binasuor) ba lần đánh ra thành Thăng Long (1371, 1378, 1383), chiếm được thành rồi cũng phải quay về, người xứ nóng không chịu được lạnh.

Cũng đừng ngạc nhiên khi ba cường quốc Pháp, Mỹ, Trung đều thua ở xứ ấy. Người Pháp sở dĩ đô hộ được xứ ấy ngót 100 năm, là vì có sự chênh lệnh về vũ khí và phương tiện chiến tranh quá lớn. Tuy nhiên, khi ở đây vào mùa hè, người Pháp rất sợ cái nóng. Họ đã phải tìm đến các đỉnh núi cao khí hậu mát mẻ để mở các làng biệt thự tránh nắng: Sapa – Lào Cai, Mẫu Sơn – Lạng Sơn, Tam Đảo – Vĩnh Phúc, Núi Tản – Ba Vì – Hà Nội, Bạch Mã – Huế, Bà Nà – Đà Nẵng, Đà Lạt – Lâm Đồng….

***

Xứ này nhiệt độ thay đổi theo mùa, mùa hè nóng có khi lên đến 45*, mùa đông lạnh có khi xuống đến 5*. Các gia đình vừa có máy lạnh vừa có lò sưởi, vừa có máy sấy vừa có bổn tắm. Mỗi thứ mỗi năm dùng chỉ vài ngày. Tuy vậy, có những xứ nhiệt độ cao thấp thậm chí còn thay đổi theo ngày, ban ngày thì nóng rát, ban đêm thì lạnh cóng. Nhưng như thế thì lại khắc nghiệt quá, xã hội không đủ dư địa tích lũy các nguồn lực để phát triển. Khí hậu khắc nghiệt thì con người cực đoan, khắc nghiệt thì mưu sinh vất vả, chỉ những người khỏe mạnh mới trụ được. Lao động cực nhọc sinh ra nói ít và cục cằn.

Chính vì đa cảm nên người ta thấu cảm, thấu cảm thì người ta hiểu điểm mạnh của anh, nhưng cũng biết điểm yếu của anh. Người hiểu biết rộng thế không thua được. Cuối cùng là hiện tại, trong đại dịch Covid-19 gây ra khủng hoảng y tế và kinh tế toàn cầu, những tưởng là xứ ấy sẽ điêu tàn. Nhưng không, người xứ ấy lại đang chiến thắng và đi đầu trong cuộc chiến với những con vi rút siêu nhỏ, như một kẻ thù vô hình nhưng vô cùng quái ác. Họ là gương sáng, là điểm tích cực hiếm hoi để nhiều nước nhìn vào học tập và giữ lấy niềm tin.

Điều gì làm nên chiến thắng khó tin đó? Khi nào người đứng đầu là người sinh ra và lớn lên ở xứ ấy, có đầy đủ các trải nghiệm của xứ ấy, để có tâm hồn đa cảm và giàu lòng trắc ẩn. Cứ khi nào có người đứng đầu có đầy đủ các tố chất đó, xứ ấy sẽ thắng. Ở đâu cũng có người này người khác, thời đại nào cũng có người nọ người kia, nhưng có lẽ ở cái xứ này có một mẫu số chung là như vậy. Đó chính là lý do mà từ lâu trong dư luận có đồn đoán về một “luật ngầm” bất thành văn về cơ cấu nhân sự ba miền, sau khi để cho một người khuynh loát chính trường quá lâu.