Con tạo xoay vần

Bây giờ (năm 2020), trong cuộc đối đầu của mình với Trung Quốc, Hoa Kỳ (Mỹ) có bao giờ thấy tiếc vì ngày xưa ngả về phía Trung Quốc để chống Liên Xô, cùng việc rút quân khỏi nam Việt Nam để bắc Việt Nam thống nhất Việt Nam (năm 1975)? Cũng khó trách được họ, vì ai mà ngờ được chưa tới 20 năm mà một Liên bang Xô Việt hùng mạnh và rộng lớn lại dễ dàng sụp đổ (năm 1991) đến vậy.

1. Cơn say quyền lực và ý thức hệ
Liên Xô trước đây và Nga bây giờ thì luôn muốn có một Việt Nam tự chủ và nhất quán ở phía nam Trung Quốc, càng mạnh càng tốt. Tuy nhiên, ý tưởng thành lập Liên bang Đông Dương – rộng lớn hơn Việt Nam về diện tích và dân số – là điều bất khả thi, vì ba nước này quá khác nhau về lịch sử: truyền thống, văn hóa, ngôn ngữ, tôn giáo… Rồi các nước xung quanh ngăn trở. Họ không muốn có một liên bang quá mạnh ở đây.

Rất may, trong cuộc chơi của các nước lớn, Việt Nam – một con tốt trên bàn cờ – đã quyết đoán để giành được toàn vẹn lãnh thổ và quyền tự chủ và tự quyết cho mình (mà ta vẫn gọi là độc lập). Đây nên là niềm tự hào của người Việt Nam, dù khá nhiều người dân nam Việt Nam cho rằng mình cần phải cảm thấy xấu hổ vì thua trận và vì sự nghèo khó của quê hương sau chiến tranh, dưới chế độ của miền bắc.

2. Những hành động của Việt Nam
Thực tế cho thấy, chỉ hơn 10 năm sau khi thống nhất, (năm 1986) bộ máy cầm quyền ở Việt Nam đã chọn con đường đổi mới kinh tế, hòa nhập vào cộng đồng quốc tế. Điều này cho thấy, người Việt Nam cũng không phải là quá cực đoan như thế giới lầm tưởng. Chí ít là không bảo thủ đến “lú lẫn” như Bắc Hàn. Gần đây còn đổi mới và hòa nhập tối đa, khi ký hiệp định thương mại với nhiều bên.

Thậm chí, trước đó (năm 1946) khi lực lượng của mình còn ở chiến khu Việt Bắc, chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết thư cho tổng thống Mỹ Truman đề nghị ông và chính quyền Mỹ giúp đỡ một nước cộng hòa non trẻ, mới giành được độc lập từ thuộc địa của Pháp. Rất tiếc cho Việt Nam, khi đó Mỹ đang muốn là đồng minh của Pháp để chống Liên Xô và khối XHCN toàn cầu do Liên Xô dẫn dắt.

3. Bối cảnh thế giới mới phức tạp
Năm nay là năm 2020, sau khi Liên Xô sụp đổ 30 năm, Trung Quốc nổi lên thành một siêu cường mới của thế giới, cạnh tranh ngôi bá chủ với Mỹ. Xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc trên nhiều vấn đề là điều tất yếu. Trong nhiều quốc gia bị kẹt ở giữa cuộc cạnh tranh siêu cường này, Việt Nam là ở trung tâm nhất. Chỉ may hơn là bây giờ yếu tố ý thức hệ còn rất ít và đất nước không ở trong tình trạng chiến tranh.

Tôi tin rằng nếu nổ ra chiến tranh giữa Mỹ và các đồng minh với Trung Quốc trên đất Trung Quốc, thì sau một tháng xảy ra chiến tranh Đài Loan, Hồng Kông và Ma Cao sẽ tuyên bố độc lập; sau ba tháng xảy ra chiến tranh năm khu tự trị Tân Cương, Tây Tạng, Hồi Ninh, Nội Mông và Quảng Tây tuyên bố độc lập, sau sáu tháng có chiến tranh thì có thể hai tỉnh Vân Nam và Quảng Đông sẽ tuyên bố độc lập.

4. Kịch bản nào cho Trung Quốc
Nếu lần này đại lục Trung Quốc tan rã thì sẽ rất lâu nữa, thậm chí không bao giờ đất nước Trung Quốc có thể thống nhất thành một thể rộng lớn như hiện nay, trừ khi một tỉnh nào đó có được sức mạnh tuyệt đối từ một loại vũ mới khí đặc biệt nào đó. Tình hình bây giờ rất khác ngày xưa, khi trái đất đã trở nên nhỏ bé và thế giới có các thế lực như Mỹ, Nga và EU. Trung Quốc bây giờ không còn là trung tâm đẹp đẽ nữa.

Trong 20 năm qua, với sự phát triển của việc thuê ngoài – chuyển sản xuất sang Trung Quốc – Mỹ đã để đối thủ tiềm tàng của mình lợi dụng để trở nên lớn mạnh. Nếu giờ Mỹ để cho Trung Quốc vượt qua – trước mắt là ở trong cuộc chiến tranh nếu có – để trở thành bá chủ toàn cầu, sen đầm quốc tế, thậm chí tệ hơn nữa là đe dọa ngược lại Mỹ, bắt nạt Mỹ, đè nén Mỹ xuống, thì đó sẽ là chương buồn cho lịch sử Mỹ và nhân loại.