Người có trí thông minh loại nào thích chơi cờ?

Theo lý thuyết “đa trí tuệ” hay “đa thông minh” của giáo sư tâm lý học người Mỹ Howard Gardner, thì con người chúng ta có đến bảy loại trí thông minh cơ sở khác nhau đó là: thông minh giao tiếp, thông minh vận động, thông minh ngôn ngữ, thông minh toán học, thông minh hình ảnh không gian… Tất nhiên, một người có thể có nhiều loại thông minh khác nhau.

1. Thông minh toán học và hình ảnh không gian
Người thông minh toán học có đầu óc logic và khả năng tính toán tốt hơn những người bình thường khác. Họ luôn có khả năng “khái niệm hóa” mối quan hệ giữa các hành động, hoặc biểu tượng một cách logic để quản trị được kết quả cuối cùng của chúng như các nhà toán học.

Người thông minh không gian có khả năng khái niệm hóa và thao tác giỏi trong các môn về không gian có quy mô lớn như phi hành gia vũ trụ, phi công máy bay, thủy thủ tàu viễn dương… Hay cả các dạng không gian dạng khu vực (cục bộ) nhỏ hơn như kiến trúc sư, kỳ thủ các bộ môn cờ.

2. Hình cờ là gì?
Cũng như các lĩnh vực khác, cờ cũng có các thuật ngữ chuyên môn. Hai thuật ngữ chuyên môn quan trọng và được dùng nhiều nhất là “hình cờ” và “biến”. Với từ “hình cờ” thì “hình” ở đây hiểu là: hình thế, hình dạng, hình dáng… Hình cờ là sự cố kết vị trí các quân cờ, của cả hai bên với nhau, tạo ra một hình thế các quân cờ trên bàn cờ. Hình cờ là điểm dừng của một ván cờ. Hai từ “hình cờ” và “thế cờ” nghĩa gần như nhau, nhưng sử dụng có đôi chút khác nhau.

Còn từ “biến” trong lĩnh vực cờ hiểu là biến hình (cờ) – đó là khi một trong hai bên di chuyển (đi) một quân cờ trong một hình cờ nào đó, làm thay đổi hình cờ đó. Vậy “biến” là những hình cờ có thể được tạo ra từ hình cờ trước đó. Thường thường thì hình cờ nào có nhiều quân cờ hơn, hình cờ đó sẽ nhiều biến hơn. Nếu hai hình cờ có số quân cờ bằng nhau, thì hình cờ nào có nhiều quân viễn chiến (đánh xa, nước đi dài) hơn, hình cờ đó sẽ có nhiều biến hơn.

3. Mỗi hình cờ là một thách thức
Người học giỏi toán – bao gồm cả hình học và đại số – thì luôn thích các bài toán khó. Trước một hình cờ nhất định, người chơi cần cả tư duy không gian (hình học) và đầu óc tính toán (đại số) để giải quyết vấn đề, cố tìm lợi thế nhiều nhất cho mình. Mỗi một hình cờ theo tôi là một thách thức, đó là bài toán cần giải và ai cũng muốn có điểm cao nhất.

Khi chơi cờ hai người, hai bên sẽ hiểu các vấn đề, thách thức của nhau. Người chơi bên kia vừa đối thủ, nhưng cũng vừa là khán giả. Khi một bên có nước đi tốt, bên kia sẽ vừa nể phục nhưng cũng vừa lo lắng. Vì họ lại có một bài toán khó – thách thức – cần giải và tất nhiên họ lại muốn có điểm cao nhất. Các thách thức cứ lần lượt đặt ra cho đến hết ván cờ.

Kết luật
Vậy người thích chơi cờ là người có hai dạng trí thông minh là thông minh toán học và thông mình hình ảnh không gian. Trực quan hơn để dễ phát hiện trong cuộc sống, thì đó là những học trò học giỏi toán, đó là những em thích tư duy logic, có khả năng tính toán và thích giải các bài toán hình học – cả hình học phẳng và hình học không gian. Với các học sinh đó, mỗi một hình cờ là một bài toán thách thức họ. Họ hào hứng trước các thách thức và muốn được điểm cao trước mỗi hình cờ.