Triết lý nhân sinh trong cờ Việt là gì?

Cờ là môn thể thao trí tuệ mô phỏng cuộc sống, cụ thể là các trận chiến giữa hai quốc gia. Vì vậy, làm thế nào để cờ mô phỏng được các trận chiến một cách chân thực điều rất quan trọng. Cao hơn nữa, người sáng tạo cờ có lí lẽ, căn cứ rõ ràng khi đưa ra luật chơi, lại lồng thêm các triết lý nhân sinh vào trong cờ thì đó ắt hẳn là một loại cờ hoàn hảo, thậm chí kỳ diệu.

Cũng như cờ vua và cờ tướng, cờ Lạc Việt (cờ Việt) ra đời là để mô phỏng các trận chiến. Nói cách khác là để kể lại các trận chiến ở thời trung cổ giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, cờ Việt ưu tiên mô phỏng các trận chiến vệ quốc oai hùng của lịch sử Việt Nam. Bởi trong đó có nghệ thuật quân sự tài tình của các anh hùng dân tộc. Lồng vào trong cờ Việt có các triết lý nhân sinh sau:

1. Cặp đôi chủ tướng – quân sư
Các cuộc cách mạng và trong từng trận chiến cụ thể, cặp đôi chủ tướng – quân sư thường song hành cùng nhau. Đây là một hình mẫu điển hình, chủ tướng có hùng tâm, quân sư có hùng trí; chủ tướng đưa ra vấn đề, quân sư giải quyết vấn đề… Có rất nhiều cặp đôi tiêu biểu như vậy trong lịch sử mà tôi không cần kể ra.

Triết lý chủ tướng – quân sư thể hiện rất rõ trong cờ Việt, hai chủ thể này được xếp vị trí ở giữa đội hình của quân mình, hai bên có hai voi chiến dũng mãnh bảo vệ (vua hay chủ tướng Việt Nam thường cưỡi voi ra trận). Ở cờ vua, quân đứng cạnh vua là hậu, tức vua mang vợ ra trận. Con ở cờ tướng là hai con sĩ – thái giám – rất yếu.

2. Sự hạn chế của quan văn – quan võ
Từ xưa đến nay, ở các triều đại hay trong các trận chiến, tại các buổi nghị triều hay hội quân trước khi đánh, bên cạnh vua hay chủ tướng để lo việc bao giờ cũng là các quan văn và quan võ, một bên có sự mưu trí, một bên có sức mạnh. Vua hay chủ tướng điều hành chung, họ nhận các tin tức rồi đưa ra vấn đề, mưu sĩ lập mưu giải quyết, quan võ vừa thẩm định, vừa nắm bắt để triển khai.

Cuộc sống có một nghịch lý là, các quan võ có sức mạnh nhưng lại ít – thậm chí là vô – mưu, các quan văn (mưu sĩ) rất mưu trí nhưng sức mạnh lại chỉ bằng một anh tốt thường. Rất ít người văn võ song toàn văn toán song tuyệt trong lịch sử nhân loại. Cho nên, trong những tình huống nhất định, mưu sĩ vì không có sức mạnh hay võ tướng vì không mưu trí nên lực bất tòng tâm, không làm được việc.

3. Điển tích “Lê Lai cứu Chúa”
Luật chơi thứ 10 – trong bộ 10 luật chơi – của cờ Việt có tên gọi là “Luật hi sinh cứu Chúa”. Luật này lấy cảm hứng từ điển tích Lê Lai cứu chúa của mình là Lê Lợi, trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Lam Sơn là cuộc khởi nghĩa có diễn biến hết sức kịch tính, có nhiều tình tiết hết sức li kỳ. Tích “Lê Lai cứu chúa” là một tích đẹp trong lịch sử của đất nước Việt Nam.

Lê Lai là một vị anh hùng dân tộc, ông vì đại nghĩa mà xả thân cứu chúa. Đó là một tấm gương đẹp, một bài học làm người và chiến đấu vừa nhân văn vừa sáng tạo cho các thế hệ tương lai học tập. Khi áp dụng luật số 10, người chơi phải nhấc quân mình muốn hi sinh ra khỏi bàn cờ trước, rồi mới đặt quân tướng vào vị trí của nó sau. Nếu không làm đúng trình tự đó, sẽ bị tính một lỗi kĩ thuật.

Lời kết
Cờ Việt mô phỏng cũng là kể lại các trận chiến ở thời trung cổ rất tốt. Chính vì thế nên bên trong cờ Việt có triết lý nhân sinh sâu sắc. Cặp đôi chủ tướng – quân sư, mối quan hệ quan văn – quan võ được mô phỏng rất kịch tính trong cờ Việt. Cụ thể, cờ Việt mô tả những mối tương quan này một cách rất chân thực và sống động trên bàn cờ. Vậy nên, đời như cờ, cờ như đời.

Trên tất cả, cờ Việt tôn vinh nghệ thuật quân sự tài tình của các anh hùng dân tộc Việt Nam. Cụ thể như không đề cao tâm thế “phiêu lưu quân sự”, “đánh nhanh thắng nhanh” mà đề cao ý thức “biết người biết ta”, “đánh chắc thắng chắc”, trước khi đánh bao giờ cũng tính kĩ, bàn bạc thống nhất rồi mới đánh. Đây là nghệ thuật quân sự từng mang lại nhiều thắng lợi cho các trận chiến vệ quốc anh hùng trong lịch sử Việt Nam.