Tại sao lại ăn chặn các đám ma?

Người Việt Nam có một phong tục trong các đám ma, đám cưới (hiếu, hỉ) là người thân, bạn bè, đồng nghiệp và hàng xóm của các gia đình chủ sự đóng góp cho các gia đình này mỗi người một món tiền nhỏ, ở đám ma thì gọi là tiền phúng, ở đám cưới thì gọi là tiền mừng.

Ở Việt Nam, những đóng góp về tài chính (tiền trong các phong bì) này còn gọi là chia buồn (phân ưu) hay chúc mừng hạnh phúc – chung vui. Về bản chất tài chính mà nói, thì những đóng góp này có thể coi như mọi người xung quanh xum vào, xúm lại, chung tay hỗ trợ (lo phần) tài chính cho các gia đình chủ sự.

***

Tiền thu về – từ sự đóng góp của mọi người – được các gia đình chủ sự chung chi cho việc cỗ bàn, chi phí thuê xe cộ, thuê rạp, sân khấu, âm thanh, ánh sáng, điện nước, chè thuốc và các khoản chi khác. Nhìn chung các “đám” ở Việt Nam được tổ chức trang trọng, mà gia đình các chủ sự lại được họ hàng và bạn bè tài trợ.

Ở các đám cưới, phần dư ra của kinh phí mọi người đóng góp đó thường được cho cô dâu chú rể. Nhìn chung, việc ăn chặn ở các đám cưới là khó, vì dễ gây phẫn uất và kích động nhân tâm. Đôi vợ chồng trẻ mới cưới được gia lộc một số vốn nhỏ để bắt đầu cuộc sống, mà ăn chặn của họ thì dễ bị chống đối.

Nhưng ở các đám ma, nhất là ở thời hỏa táng (thiêu bằng điện áp cao) thì giới giang hồ biết là có thế ăn chặn được. Thời người còn ít, đất rộng, địa táng ngoài đồng, các gia đình có đám ma chỉ đưa người chết ra ngoài đồng ở gần nhà, quanh đó là gia đình, dòng họ và hàng xóm, không cần phải đi đâu xa mà dịch vụ.

***

Hỏa táng thì phức tạp hơn, phải đưa đến các nhà tang lễ, mà lại không có nhiều nhà tang lễ có thể hỏa táng được. Cho nên các gia đình có đám ma mới phải đưa người chết từ Thái Bình sang đến Nam Định, đi xa thế thì giới giang hồ có thể can thiệp vào để ăn chặn các công ty cung cấp dịch vụ đưa ma được.

Tiền giới giang hồ ăn chặn của các công ty dịch vụ ma chay thực chất là tiền ăn chặn của các gia đình chủ sự, xa hơn nữa là tiền phúng viếng của người thân và bạn bè góp cho chủ sự. Những nhà có đám phần vì muốn êm chuyện, phần vì nghĩa tử tận, nên ít đấu tranh, thành ra mọi việc mới diễn ra trong thời gian dài đến vậy.