Đất nước sao băng

Sao băng là những thiên thạch tương đối nhỏ từ vũ trụ bay vào trái đất. Do di chuyển với tốc độ lớn nên  khi vào khí quyển trái đất, ma sát giữa chúng và không khí làm nhiệt độ tăng nhanh, đa số chúng bốc cháy trước khi đến bề mặt trái đất. Tôi sẽ mượn hiện tượng tự nhiên này để bàn về một số hiện tượng xã hội có tính chất tương tự, ở cấp độ cá nhân cũng như cấp độ các quốc gia.

Nếu chiếu theo tính chất “lóe sáng rồi phụt tắt” của hiện tượng sao băng trong tự nhiên trên, thì Việt Nam là một đất nước sao băng, bên trong đất nước Việt Nam cũng có rất nhiều cá nhân là sao băng, khi họ có sự nghiệp – hành trình chính trị trên chính trường và hành trình kinh tế trên thương trường – cũng lóe sáng rồi phụt tắt giống như hiện tượng sao băng.

1. Sao băng lóe sáng rồi phụt tắt
Chúng ta đều biết những Trịnh Xuân Thanh, Đinh La Thăng, Phan Văn Anh Vũ là những ngôi sao băng trên chính trường Việt Nam – họ lóe sáng rồi phụt tắt – tương lai chính trị của họ đã hết. Sự nghiệp chính trị của họ giống như một cơn mộng, thậm chí như một canh bạc, họ đã từng thắng rất to, nhưng rồi cuối cùng là mất cả. Bây giờ có thể nói họ thân bại danh liệt, nỗi xấu hổ của gia đình và dòng họ.

Từ năm 1954 đến năm 1975, trong cuộc chiến vệ quốc, Việt Nam đã từng là tâm điểm của thế giới. Sau đó chúng ta phụt tắt, rồi mất hút trên bầu trời quốc tế. Bởi đơn giản, chúng ta không có đủ nguồn lực để trở thành (sáng như) một ngôi sao bình thường, càng không thể là sao Bắc Đẩu. Ai cũng biết cái giá chúng ta phải trả để lóe sáng trong 30 năm đó. Đối thủ của chúng ta có lẽ hiểu chúng ta nhất.

2. Sao thường mới sáng mãi
Tại sao dân tộc Do Thái và những tư bản Hoa Kiều lũng đoạn nền kinh tế, chính trị thế giới từ phương Tây sang phương Đông? Tại sao cha công tử Bạc Liêu (Trần Trinh Trạch) từ kẻ chăn trâu trở thành đại địa chủ, rồi con của công tử Bạc Liêu lại mạt vận trở thành trẻ chăn trâu? Tại sao nhiều người ăn xin Việt Nam may mắn trúng xổ số trở thành triệu phú, rồi một thời gian sau họ lại nhẵn túi rồi quay lại đi ăn xin?

Mọi chuyện đều có lí do của nó, một ngôi sao băng không bao giờ trở thành được một ngôi sao bình thường. Ngôi sao bình thường được sinh ra, tôi luyện và trưởng thành trong một môi trường mà sau này nó có đầy đủ bản lĩnh và các nguồn lực để thành một ngôi sao, chứ số phận của nó sẽ không lóe sáng rồi phụt tắt, như câu nói mà những ngôi “sao băng” vẫn yêu thích và coi đó là phương châm sống.

3. Đất nước sao băng
Trung Quốc và Việt Nam đang ở trong quá trình chuyển dịch nhân sự của hệ thống chính trị. Thời đại của những ngôi “sao băng” đã không còn. Nhưng ở cấp độ quốc gia thì dường như hai nước giờ chỉ còn là những ngôi sao sáng leo lét. Theo thời gian, mọi người sẽ về đúng với vị trí tương xứng với “giá trị” của mình, các quốc gia cũng vậy. Không phải cứ quyết liệt là thành công, quyết liệt là thành đạt, thành tài.

Để thành công phải có thực tài. Để có thực tài cần phải có năng lực thiên phú và thực học. Để có thực học không còn cách nào khác là phải tự học, hàng ngày lĩnh hội kiến thức như hệ tiêu hóa của cơ thể hấp thụ thức ăn để cơ thể được khỏe mạnh. Đào sâu suy nghĩ như uống thêm thuốc bổ để cơ thể cường tráng. Khi cường tráng và khỏe mạnh thì mới lao động, sáng tạo hay ra cạnh tranh trên thương trường và chính trường được.

Lời kết
Đất nước Việt Nam còn rất nhiều những ngôi “sao băng”, nên Việt Nam vẫn còn là một đất nước “sao băng”. Tư duy nhiệm kỳ là một hiện tượng của sao băng, làm ăn chộp giật là một hiện tượng của sao bằng, ăn chơi xa xỉ càng là hiện tượng của sao băng… Các ngôi sao băng không đủ trí tuệ để kiểm soát tốc độ “đốt” năng lượng của mình, và thường sau một khoảnh khắc lóe sáng ngắn ngủi, họ phụt tắt.

Sau năm 1975, chế độ chính trị kìm hãm sức lao động nên người dân không được tự do sản xuất và nuôi trồng để tạo ra của cải vật chất cho đất nước. Dẫn đến dù có hai đồng bằng màu mỡ và hàng chục triệu lao động, nhưng đất nước vẫn thiếu đói và sống nhờ vào viện trợ của nước ngoài. Ta còn mang quân đội sang nước khác nhiều năm, duy trì vô cùng tốn kém. Hai sai lầm đó khiến Việt Nam không đủ nguồn lực để “sáng” bình thường.