Thực trạng cơ sở hạ tầng Việt Nam

Hôm nay tuyến đường đi về nhà tôi lại bị đào. Một con đường đông đúc của Hà Nội mà cứ vài ba năm lại bị đào một lần. Thế kỷ 21 rồi mà vẫn đào đường, sau bao nhiêu đả kích, bêu riếu trên đài báo. Không hiểu người ta chôn thứ của nợ gì ở dưới ấy? Nhiều khi cố nén sự bức xúc lại, nhưng không nổi vì cái lò xo nó cứ bật ra.

Có một nhận xét của một chuyên gia kinh tế nước ngoài về cơ sở hạ tầng giao thông của Hà Nội là: “Các con đường nhỏ và không bằng phẳng”. Tôi tin, đó không chỉ là thực trạng của riêng Hà Nội, mà là của cả đất nước. Cứ coi thủ đô là “bộ mặt” của đất nước, thì bộ mặt ấy đang bị phẫu thuật bởi các “lang băm”.

Có người sẽ hỏi: nhà đầu tư người ta thường chọn điểm gần sân bay, bến cảng, ga tàu…, đâu có chọn nơi đông đúc của Hà Nội mà lại phản ánh con đường? Thưa đó không phải là chuyện của con đường, mà là chuyện của các chính sách rối rắm, chuyện của sự tham lam và bàng quan, chuyện của tham nhũng và lãng phí.

Nếu có một đợt tổng kiểm tra thực trạng cơ sở hạ tầng của Việt Nam, tôi tin là đến trên 90% các công trình kém chất lượng, không đạt yêu cầu và đang xuống cấp nhanh chóng. Tỷ lệ ấy cũng cao như tỉ lệ bỏ phiếu nhất trí một vấn đề nào đó, như nhân sự hay thông qua các nghị quyết, trong các kỳ họp của các cấp từ trên xuống dưới.

Nếu trực tiếp sử dụng cơ sợ hạ tầng ở Việt Nam, bạn mới thấy xót xa trước sự vô trách nhiệm khi sử dụng và lãng phí ngân sách. Tất cả mọi công trình: từ đường sá, nhà văn hóa, công viên, trường học, thậm chí cả trụ sở của các cơ quan ban ngành, địa phương tường trần nên nứt nẻ, bong tróc, ẩm mốc. Cửa chính, cửa sổ cong vênh, nhà vệ sinh bẩn thỉu, hôi thối.

Những con đường tỉnh lộ, quốc lộ được làm mới tinh tươm, nhưng chỉ vài ba năm là hỏng như lún sụt, nứt nẻ, bong bật, ổ gà, ổ chó, ổ voi xuất hiện… Rồi các lang băm lại vá chằng vá đụp. Đi xe trên đó vừa không êm thuận, vừa hỏng xe, tốn nhiên liệu, lại thiếu an toàn. Tôi tin là, càng xa trung ương mọi thứ càng tệ.

Tôi tự hỏi tiền ngân sách đầu tư vào các công trình đó, bao nhiêu phần trăm vào công trình, bao nhiêu phần trăm vào xe Camry, điện thoại iPhone, máy tính bảng iPad… Bao nhiêu vào các bữa tiệc rượu bia, karaoke, gái gú… Để rồi cơ sở hạ tầng Việt Nam cứ mãi yếu kém – như vị chuyên gia nước ngoài kia nhận xét.

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng nhưng làm gì cũng làm ẩu, ẩu thì nhanh hỏng, hỏng thì lại bỏ tiền ra sửa chữa. Sửa chữa cũng ẩu, rồi lại hỏng, lại bỏ tiền ra sửa chữa hoặc làm lại. Cái vòng luẩn quẩn đó cứ lặp đi lặp lại, mà không ai thấy kỳ lạ hay xấu hổ gì cả? Xin thưa: tuổi thọ của các công trình – nếu làm đúng thiết kế – phải là vài chục năm.

Ở phía người dân, khi thấy cơ sở hạ tầng xuống cấp hay sự vô lý của các dự án họ cũng không ý kiến gì. Từ lâu họ đã coi cái vòng luẩn quẩn đó là bình thường. Người dân Việt Nam vừa ngây thơ, vừa hiền lành nên cam chịu. Vậy thì thôi, tôi cũng đành im miệng, mặc cho cái đất nước này cứ làng nhàng như hàng nghìn năm qua chúng ta vẫn vậy.