Người nông thôn – phố thị

Do điều kiện bản thân, tôi phải đi lại nhiều giữa hai vùng nông thôn và thành thị. Được gặp gỡ, nói chuyện nhiều với người dân của hai vùng, nên tôi biết được cảm xúc, suy nghĩ và những mong muốn của người dân hai vùng này.

Người sinh ra và lớn lên ở thành thị không thích về nông thôn lắm. Mỗi khi về họ thường có tâm lý ái ngại, thông cảm cho người nông thôn gì đó, dù người nông thôn không cần họ làm vậy. Ngược lại, những người ở nông thôn lâu năm lại không muốn ra thành thị. Họ không ưa lối sống chật chội, ngột ngạt của người thành thị. Cả hai nhóm người này đều có điểm hạn chế của họ.

Một số người thành thị mặc nhiên cho mình có gì đó “hơn” người nông thôn. Ngược lại, một số người nông thôn lại có mặc cảm, tự ti cho mình là có gì đó “kém” người thành thị. Đây là một quan niệm sai lầm. Xin thưa, sự cao sang hay thấp hèn của một người không liên quan đến việc người đó sinh sống ở đâu.

Những người chỉ có một trong hai loại trải nghiệm, hoặc thành thị hoặc nông thôn, sẽ khó trở thành những nhân cách hoàn thiện. Đó không phải là nhân cách đại diện cho đất nước, con người Việt Nam. Và cũng sẽ là tai hại nếu cho người đó làm cán bộ, nhất là lãnh đạo nắm chính quyền.

Một số bạn trẻ thành thị đi du lịch, phượt vài lần ở các vùng nông thôn, miền núi đã tự cho mình là có trải nghiệm nông thôn, miền núi… Không phải, đây là một sai lầm tai hại. Phải sống ở đó vài năm, hoặc ít nhất vài tháng, trải nghiệm những công việc sản xuất, nuôi trồng của người nông thôn thì mới có được những suy nghĩ như người mình núi, nông thôn. Tôi tin là có rất nhiều bạn trẻ thành thị không phân biệt được các loại gạo, các loại cá; thế nào là vụ chiêm, vụ mùa, hoa màu…

Ngược lại cũng có nhiều bạn trẻ nông thôn ra thành thị được vài buổi, hiểu được một chút về thành phố như biết đường đi thì đã cho ngay mình là người thành thị, hiểu các vấn đề thành thị, rồi sành điệu kiểu ta đây, rất khó chịu. Nếu các bạn cứ nhận mình là người nông thôn, với những kinh nghiệm sản xuất, nuôi trồng quý báu của mình thì người ta còn trân quý. Đằng này ngón tay còn mọng như con cá bống, thì thành thị kiểu gì, thành thị với ai?

Trước mỗi chuyến đi xa, đi phượt, nếu chuẩn bị cho mình về kiến thức về điểm đến, mà chỉ chuẩn bị các trang phụ kiện như áo mưa, đồ vá săm và vài thứ đồ công nghệ thì cũng chỉ là đi “dầm mưa dãi nắng” rồi về thôi. Để hiều về một vùng đất nào đó, các bạn phải ở đó ít nhất vài tuần, không thì phải vài tháng, thậm chí vài năm.

Trước khi đi phải tìm hiểu về vùng đất mình sẽ đến, hình dung những gì mình sẽ gặp phải, khi đến nơi thực thế phải có sự so sánh (chiêm nghiệm), thì mới đúc rút được những kiến thức, bài học có ích. Những thứ đó mới ngấm vào máu, không bao giờ quên. Các cụ nhà ta bảo “ăn, nói còn phải học” nữa là…

Những trải nghiệm ngắn ngủi sẽ không “vá” được lỗ hổng kiến thức của các bạn trẻ, cả các bạn ở nông thôn hay thành thị. Và điều tai hại là các bạn cứ tưởng mình đã hiểu về nơi đến. Ta không có lỗi khi không biết, những điều biết sai có thể sửa, nhưng tai hại nhất là ta cứ tưởng ta biết hết. Những người nghĩ thế luôn cho mình là đúng. Đây là điều tai hại nhất!