Tiết kiệm năng lượng

Năng lượng là một trong những vấn đề lớn nhất của nhân loại trong thế kỷ 21. Đây là nguồn nguyên nhiên liệu đầu vào cung cấp cho toàn bộ các hoạt động sống, làm việc và vui chơi giải trí của nhân loại chúng ta. Về vấn đề năng lượng, chúng ta sẽ phải cũng lúc giải quyết song song hai vấn đề là, tiết kiệm các nguồn năng lượng đang có và tìm ra những nguồn năng lượng mới.

Việc tiết kiệm năng lượng cũng được chia ra làm hai bài toán là: tiết kiệm không lãng phí và sử dụng những máy móc có hiệu năng cao hơn. Ta đều biết, trên trái đất này ngày nào cũng xảy ra hiện tượng nắng, mưa, gió, bão, sóng vỗ bờ, thuỷ chiều lên xuống. Nếu không tận dụng được chúng thì là lãng phí năng lượng. Còn sử dụng máy móc có hiệu năng cao hơn là đưa các máy móc có năng suất cao hơn vào sử dụng.

***

Tôi nhớ gần đây có xem một chương trình tivi nói về người dân Campuchia đã được các kỹ sư của đất nước họ cải tiến cái bếp lò giúp tăng năng suất đến 30%. Campuchia là một đất nước không có than đá hay dầu mỏ. Nguồn năng lượng chính của người dân là than củi, tức là họ có một số kỹ thuật làm củi cháy vùi trong đất làm tro của nó không bị tan nhỏ ra mà vẫn giữ nguyên cục, sau đó đem than đó đi đun nấu.

Việc năng hiệu suất cho bếp than băng cách sử dụng vật liệu chịu nhiệt, cách nhiệt tốt hơn và làm kín lại miệng trên của bếp là một việc hết sức đơn giản mà mới đây họ mới làm, tôi cho đó là một sự chậm trễ. Điều này làm tăng đến 30% hiệu năng của bếp, tức là lúc trước đun hết 13kg than thì bây giờ đun hết có 10kg, một sự thay đổi rất hữu ích.

***

Còn một dạng hao phí nữa ít được để ý đó là sức người. Hàng ngày trên thế giới có hàng triệu người tập thể dục và làm những việc không đâu. Thử hỏi, bỏ sức lực ra để nâng một quả tạ lên năm sáu mươi lần để làm gì? Đồng ý là để có sức khỏe, nhưng sao ta không chế biến để cũng bỏ ra công đó, nhưng lại làm được việc gì đó hữu ích hơn cho cộng đồng.

Nếu biết cách bố trí sắp xếp, chúng ta có thể tận dụng sức lực của hàng triệu người vẫn tập thể dục hàng ngày như hàng triệu thanh niên tập thể hình, hàng triệu cô gái tập aerobic và hàng triệu những ông bà đi lại trong các công viên, vườn hoa một cách đầy lãng phí, để tạo ra một loại công gì đó thiết thực hơn cho xã hội.

Tệ hơn nữa là trong những giải thể thao, các vận động viên, các chú ngựa nòi, những chiếc xe đua tốt chỉ được huấn luyện và chế tạo ra để chạy xem ai nhanh nhất một cách vô bổ. Điều này đang được thực hiện như là những thú vui, gọi sang hơn là niềm đang mê, mà đã vượt qua ranh giới của vấn đề kiểm chứng chất lượng.

Chi phí nhân công, nguyên vật liệu, xăng xe, hao mòn lốp, tai nạn… Những thứ đó tôi cho là một sự phí phạm không đáng có. Quả thật nếu người mua bắt buộc các đơn vị sản xuất phải thử thách như vậy, thì nên chăng hãy để những chi phí đó đầu tư thẳng vào chất lượng của những chiếc xe bán đại trà. Hãy đem luôn những xe đó ra kiểm chứng. Tôi tin rằng chất lượng của chúng sẽ được nâng lên đôi chút.

***

Chúng ta sắp bước sang giai đoạn, mà tôi xin phép, được gọi là “Nền văn minh 2.0”. Đây là thời kỳ nền văn minh không sử dụng năng lượng hoá thạch. Kỷ nguyên văn minh 1.0 bắt đầu từ khi con người sử dụng than đá để chạy đầu máy hơi nước. Còn trước đó thì không thể gọi là văn minh được vì các hoạt động trong cuộc sống và sản xuất chúng ta đều sử dụng sức người và gia súc là chủ yếu.

Bởi nguồn năng lượng hoá thạch của trái đất chúng ta chỉ còn khai thác cỡ khoảng một trăm năm nữa. Công nghệ khai thác những nguồn năng lượng mới (sạch) đang được gấp rút hoàn thành, để quá trình thay thế không bị đứt gãy dễ dẫn đến những điều bất ổn. Nhưng chỉ những nước có nền khoa học tiên tiến mới đủ trình độ tạo ra những công nghệ này.

Đương nhiên, những nước đó sẽ không dễ gì chia sẻ với các nước nghèo, khi mà nguồn tài chính và chất xám đầu tư cho việc nghiên cứu đó không hề nhỏ. Đó sẽ là một vấn đề lớn mà nếu không giải quyết được, có thể dẫn đến tình trạng hỗn loạn, thậm chí chiến tranh giữa nhiều bên, nhiều quốc gia trong tương lai.