Loài người đã văn minh chưa?

Động thái gây hấn với hàng loạt nước láng giềng gần đây của Trung Quốc chỉ là hình thức “chó cùng cắn dậu”. Đây là câu tục ngữ “thô mà thật”, quan trọng là dễ hiểu của người Việt Nam. Trong tình cảnh này, lẽ thường tình, ai đó sẽ có lúc đặt ra câu hỏi: thực sự Trung Quốc có trỗi dậy hòa bình được không?

Có lẽ là không, bởi các nước phương Tây vẫn còn lối tư duy thuộc địa. Mà thực ra, Trung Quốc thời gian vừa qua cũng không muốn “trỗi dậy hòa bình”. Bây giờ Trung Quốc “hạ cánh mềm” có lẽ là điều cả thế giới và người Trung Quốc mong muốn, vì tất cả chúng ta sẽ được an toàn. Trung Quốc thực sự chưa đủ tiềm lực để thách thức các nước phương Tây về tiềm lực kinh tế cũng như công nghiệp quốc phòng.

Đáng lẽ ông Tập Cận Bình nên áp dụng chính sách náu mình, “thao quang dưỡng hối” (ẩn sáng dưỡng tối) của ông Đặng Tiểu Bình thêm 10 đến 20 năm nữa. Nhưng có lẽ do ông không đủ thâm hiểm và kiên nhẫn để làm thế, dù mang trong mình hùng tâm toàn cầu. Xử lý tham nhũng và chuyển đổi nền kinh tế sang phát triển dựa trên yếu tố sáng tạo công nghệ cũng là lúc Trung Quốc bị chú ý và bao vây.

***

Đối đầu với phương Tây về sức mạnh cơ bắp, cả nghĩa đen và nghĩa bóng, không phải là lựa chọn khôn ngoan của người Trung Quốc. Người Trung Quốc thực ra không khỏe mạnh và thông minh như cơ địa người phương Tây, nên nếu chọn cách đối đầu kiểu cơ bắp thì sẽ chuốc lấy thất bại. Điểm mạnh của người Trung Quốc là chung sống, thỏa hiệp, cộng sinh, đàm phán…

Ước mơ của người Trung Quốc là: 1,4 tỷ dân họ thống nhất trong một nước hùng cường dẫn đầu thế giới làm người phương Tây lo sợ. Đó là một tham vọng quá lớn của một tay “nông dân”. Phương Tây họ có thể san sẻ công việc văn phòng và công xưởng cho Trung Quốc và Ấn Độ, chứ còn việc thống trị và chi phối toàn bộ thế giới thì không bao giờ.

Những tưởng sau những tàn khốc vượt sức chịu đựng của con người trong cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ II, nhân loại đã tỉnh ngộ, chúng ta sẽ cẩn trọng, thân thiện hơn và sẽ được sống trong hòa bình. Không phải vậy, vẫn còn có nhiều kẻ có tham vọng bá quyền, khiến trái đất một lần nữa có thể phải chịu tai ương.

***

Đất nước Trung Quốc 1,4 tỷ người, chiếm 1/5 dân số thế giới, nếu là một đất nước tự do và dân chủ, từ từ hòa mình vào thế giới một cách mềm dẻo, khi ấy người Trung Quốc mới thực sự “đáng sợ”. Đáng sợ theo hướng họ sẽ đồng hóa thế giới bằng các giá trị mềm. Nhưng nếu mọi chuyện diễn ra như vậy, thì đâu còn gì để sợ nữa?

Trung Quốc hiện nay còn chưa có mô hình liên bang như Mỹ hoặc Đức. Họ có một số khu tự trị, nhưng bị chính quyền trung ương kiểm soát nhiều. Mới đây chính quyền trung ương ra luật tăng cường kiểm soát với an ninh với Hong Kong. Người phương Tây không chịu, rõ ràng muốn chia Trung Quốc thành nhiều nước nhỏ, mỗi tỉnh trở thành một quốc gia độc lập là tốt nhất.

Với những gì đang diễn ra hiện tại, có lẽ chúng ta phải đặt ra câu hỏi: Vậy thì cuối cùng loài người chúng ta đã văn minh chưa? Khi chúng ta cứ giết hết các loài, giết dần trái đất và giết lẫn nhau vì những lý do thiển cận và ngắn ngủi. Hay việc loài người tham lam và ngu ngốc rồi dần dẫn tới diệt vong là một định mệnh? Chào mừng ngày gia đình Việt Nam! Chúng ta là một gia đình!